«صنم»؛ فیلمی که هیزمش گرم نمی‌شود
«صنم» روایتی است از زندگی زنی از عشایر فیروزآباد فارس که در یک آتش سوزی کوه و جنگل اعضای خانواده خود را از دست می دهد.
فیلم برگرفته از یک رویداد واقعی است و آنچه در روایت فیلم می‌گذرد قرار است شرح حالی باشد بر زنی مصیبت زده که در یک حادثه ناگوار پدر، پسر، همسر و برادرزاده اش را یکجا از دست می دهد.
«صنم» با وجود قصه تلخ و تکان دهنده ای که همراه دارد به هیچگاه به یک اثر سینمایی نزدیک نمی شود و همچنان معلق بین یک اثر مستند و داستانی باقی می ماند.
روایتی الکن با ریتم کند و نریشن هایی طولانی که هیچ آبی را بر آتش «صنم» گرم نمی کند ،فیلم پر است از تصاویر هلی شات و اکستریوم لانگ شات هایی که تنها کارکردشان می تواند برای لحظاتی حظی بصری در مخاطب ایجاد کند و تمام.
«صنم» که در ابتدای روایت تلاش می کند تا با نشان دادن جلوه هایی از زندگی ایل عشایر به معرفی فضا، جغرافیا و کاراکترها بپردازد در آن نیز چندان موفق نیست و نه ایلش، ایل می شود و نه روایتش قوت می گیرد، فیلم در یک روند ایستا همچون دوربینش سرگردان و حیران در کوه و دشت است و بی آنکه موقعیتی خلق کرده یا با خرده روایت هایی بر چاشنی ماجرا بیفزاید، همچنان بر ناتوانی خود تاکید می کند.
در فیلم حتی صنمش هم به خوبی از آب در نیامده است و کاراکتر اصلی داستان با آنکه تلاش شده است از آن زنی قدرتمند، جسور و مادری محکم و سرد و گرم چشیده از کار درآید، اما به هیچگاه این‌چنین نمی شود و شمایلی که قرار است از یک زن قدرتمند عشایری بر پرده نقش بندد بسیار سطحی و کاریکاتوری است.
مهمترین مشکل «صنم» این است که جز ماجرای آتش سوزی، فیلمنامه هیچ بنیان و اساس دراماتیک دیگری ندارد و هیچ پلان و پیرنگی برای به اوج رسیدن ماجرا در آن طراحی نشده است.
یک سوم پایانی فیلم پر است از سکانس های تکراری، کشدار و موسیقی به شدت آزار دهنده که انگار قرار است عمق بحران را سوز ساز به مخاطب القا کند و حتی زجه های «صنم» و تصاویر هوایی نیز دیگر کارکردشان را از دست داده اند و نمی‌توانند آتش ریخته بر دامن «صنم» را خاموش کنند.
شهره رحیم زاده اگر چه تمامی تلاش خود را به کار بسته است تا از دل یک رویداد واقعی و حادثه ای تلخ، فیلمی گرم و تکان دهنده برای مخاطب خود بسازد اما مسیر را کاملا به اشتباه رفته است و نه روایت درستی از ماجرا دارد و نه معرفی قابل قبول و ارزشمندی از ایل عشایر.
***عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران
