خطر نابودی زبان تالشی بیش از پیش احساس می‌شود
ابراهیم سیف‌درخشانی در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب ایرنا، درباره کتاب «دستور زبان تالشی جمهوری آذربایجان، گویش شمالی» توضیح داد: این کتاب در خصوص دستور زبان تالشی جمهوری آذربایجان و شامل توصیفات زبانی و قواعد دستوریِ این زبان است. نسخه اصلی این کتاب به زبان فرانسوی است و در پاریس، توسط انتشارات لارماتان به چاپ رسیده بود.
مخاطب اصلی این کتاب زبان‌شناسان، فرهنگ‌نویسان و دانشجویان هستند
مترجم کتاب «دستور زبان تالشی جمهوری آذربایجان، گویش شمالی» ادامه داد: نگارنده با فراهم کردن فضایی مناسب در ذهن خواننده در دو فصل ابتدایی از طریق دادن اطلاعات جانبی پیرامون زندگی، تاریخ و زبان و مردم تالش، در فصل سوم به بیان مباحث زبان‌شناسی می‌پردازد. در این فصل اطلاعات بسیار دقیق و علمی از این زبان ارائه شده و همگی با نمونه‌هایی برای فهم بهتر آورده شده است. ضمن اینکه تمامی واژگان و جملات این کتاب توسط من و همکارم، نگرس آقاعمویی‌آرانی با سیستم IPA آوانگاری شده است تا فهم آن برای خواننده و پژوهشگر آسان‌تر شود.
او با بیان اینکه مخاطب اصلی این کتاب زبان‌شناسان، فرهنگ‌نویسان و دانشجویان هستند، افزود: به طور کلی، بیشتر بخش‌های این کتاب برای مخاطب عام نوشته شده است اما برخی دیگر از بخش‌های این کتاب از جمله مطالب فصل سه، برای خواننده‌ای که درک متوسطی از علم زبان‌شناسی دارد تدوین شده است.
کتاب «دستور زبان تالشی جمهوری آذربایجان» دارای رویکردی خلاقانه و خودآموز است
به گفته سیف‌درخشانی کار ترجمه این اثر ۶ ماه طول کشید و در سال ۱۳۹۸ خورشیدی به اتمام رسیده بود. اما در سال ۱۴۰۳ بود که پس از ویراستاری و انجام کارهای انتشار، روانه بازار شد.
بیشتر روش کار، روش ترجمە تحت‌الفظی یا لفظ به لفظ بوده و در مواقعی با کروشه، توضیحاتی به آن اضافه شده است
مترجم کتاب «دستور زبان تالشی جمهوری آذربایجان، گویش شمالی» ادامه داد: روش ترجمه متون و جملات تالشی این کتاب، ترکیبی از دو روش تحت‌الفظی و معنایی بوده است. اما باید گفت بیشتر روش کار، روش ترجمە تحت‌الفظی یا لفظ به لفظ بوده و در مواقعی با کروشه، توضیحاتی به آن اضافه شده است. به این روش ترجمه که مترجم از خودش هم نکاتی را اضافه می‌کند و در پی انتقال مفهوم متن اصلی است، ترجمەه معنایی می‌گویند. روش ترجمە معنایی هم در مواردی مورد استفاده قرار گرفته است.
او درباره چگونگی انتخاب کتاب برای ترجمه، گفت: انتخاب این کتاب از میان چندین کتاب دستوری زبان تالشی به این علت بود که پیشتر کتابی فارسی که منحصرا به دستور زبان تالشان خارج از مرزهای ایران بپردازد، به زبان فارسی وجود نداشت. همچنین، این اثر دارای رویکردی خلاقانه و خودآموز است؛ یعنی مناسب خوانندگان غیرتالش‌زبانی است که می‌خواهند با این زبان آشنا شوند و بدان صحبت کنند.
گویشوران زبان تالشی هر روز در حال کاسته شدن هستند
سیف‌درخشانی با اعلام اینکه کتاب به کلی «دستور زبان تالشی جمهوری آذربایجان، گویش شمالی» نمونه‌محور است، ادامه داد: در بحثِ خشکِ زبان‌شناسی که ممکن است باعث مرارت خواننده شود، این کتاب تقریبا تمام نکات دستور زبانی را با مثال‌هایی همراه کرده است تا خواننده دچار خستگی نشود. ضمن اینکه جدای از بحث دستور زبان، این کتاب دارای اطلاعات باارزشی در دو فصل ابتدایی خود در زمینۀ تاریخ معاصر تالشان و منطقە تالش است؛ اطلاعاتی از جمله فرهنگ تالشان، جامعە امروزی تالش، تاریخ، اقتصاد، اعتقادات، جشن‌ها و آیین‌های مذهبی.
کتاب «دستور زبان تالشی جمهوری آذربایجان، گویش شمالی» تقریبا تمام نکات دستور زبانی را با مثال‌هایی همراه کرده است تا خواننده دچار خستگی نشود
مترجم کتاب «دستور زبان تالشی جمهوری آذربایجان، گویش شمالی» افزود: اینکه این کتاب دارای واژه‌نامه‌ای غنی در حدود یک هزار کلمه است که آوانگاری، برگردان فارسی و معادل فرانسوی‌اش هم در برابرش ذکر شده است و از این منظر جالب توجه است.
او درباره هدف از ترجمه این کتاب توضیح داد: در کنار احساس مسئولیت برای ترجمه این کتاب به عنوان وظیفه اخلاقی و اجتماعی، امروزه به دلیل دگرگشت زبان تالشی، خطر نابودی این زبان بیش از پیش احساس می‌شود، گویشوران این زبان هر روز در حال کاسته شدن هستند و مکالماتش در دو سوی مرز ایران و جمهوری آذربایجان، کمتر شنیده می‌شود. همچنین از تالشان جمهوری آذربایجان و همچنین زبان تالشی با گویش شمالی، منابع دست اول زیادی در دست نداریم. همچنین، این اثر در یادگیری زبان تالشی موثر است و می‌تواند منبعی برای پژوهشگران آتی باشد.
سیف‌درخشانی درباره توجه به رعایت مالکیت فکری در ترجمه و انتشار این کتاب، بیان کرد: به دلیل سیاست‌های نشر و توزیع انتشارات لارماتان فرانسوی و در پیش گرفتن انتشار سلسله کتاب‌هایی تحت عنوان «به زبان … صحبت کنیم» برای ترویج این زبان‌ها، و همچنین موجود بودن نسخه الکترونیکی رایگان این کتاب، به دنبال برقراری ارتباط با ناشر خارجی برای برخورداری از حق کپی رایت نبودیم.
پشت جلد این کتاب نوشته شده است:
کتاب «دستور زبان تالشی جمهوری آذربایجان» با عنوان اصلی «تالشی صحبت کنیم» در سال ۲۰۱۱ میلادی در پاریس منتشر شد. نسخه اصلی این کتاب به زبان فرانسوی است و در ادامه سنت کتاب‌های تحت عنوان «به زبان… صحبت کنیم» توسط انتشارات لارماتان درباره زبان‌های کمترشناخته شده به چاپ رسید.
این کتاب توسط مولف در چهار فصل و به انضمام واژه‌نامه تنظیم شده است. نگارنده این اثر اراده پیرییِوا، در سال ۱۹۷۹ میلادی در شهرستان لریک جمهوری آذربایجان متولد شد. او فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی زبان فرانسه از دانشگاه زبان‌های خارجی باکو است. وی همچنین دارای مدرک کارشناسی ارشد ادبیات عمومی و تطبیقی و زبان فرانسه و مطالعات نمایشنامه‌نویسی از دانشگاه مارک بلوک استراسبورگ در کشور فرانسه است.
کتاب «دستور زبان تالشی جمهوری آذربایجان، گویش شمالی» نوشته اراده پیرییِوا و ترجمه ابراهیم سیف‌درخشانی و نرگس آقاعمویی آرانی با ۱۶۴ صفحه، در ۵۰۰ نسخه در سال ۱۴۰۳ توسط نشر ماه‌مینو منتشر شد.
