نظارت هوایی بر ساخت و سازهای کرمان به کجا انجامید؟

به گزارش ایرنا، ساخت و ساز غیرمجاز که به اذعان بسیاری از مسئولان و کارشناسان، یکی از سرچشمه‌های اصلی آن زمین‌خواری است، بیشتر در حاشیه شهرها انجام می‌شود که پدیده حاشیه نشینی و سکونتگاه‌های غیررسمی از پیامدهای این رویه نادرست است.

افراد سودجو و قانون‌شکن با تصرف اراضی دولتی و غیردولتی نسبت به تفکیک و فروش آنها بین مردم متقاضی مسکن اقدام می‌کنند که اغلب این متقاضیان از قشر متوسط رو به پایین هستند؛ در واقع زمین‌خواران با سوء‌استفاده از نیاز افراد فاقد مسکن که توان مالی برای ساخت یا خرید خانه در داخل شهر را ندارند، خود و آنان را در یک چرخه معیوب قرار می‌دهند که نتایج زیان‌باری برای کل شهر و جامعه به همراه دارد.

هشتم آبان‌ امسال شهرداری منطقه ۲ کرمان خبر داد که با هماهنگی صورت‌ گرفته با شورای تامین و همکاری فراجا، ساخت‌ و ساز غیرمجاز انجام‌ شده در ۶۱۷ قطعه‌ زمین در حریم شهر کرمان تخریب و رفع تصرف شد. این تعداد قطعه‌ زمین به صورت غیرقانونی توسط زمین‌خواران تصرف و در آنها ساخت‌ و ساز شده بود.

گاهی اعداد و ارقام در این حوزه چنان درشت است که مخاطب را به تعجب وا می‌دارد که در زمین‌های شهر چه می‌گذرد؟؛ از جمله فرمانده انتظامی استان کرمان ۱۳ آذر امسال از رفع تصرف ۳۰ هزار متر مربع اراضی دولتی به ارزش ۸۰۰ میلیارد ریال در محدوده یکی از مناطق حاشیه‌ای شهر کرمان خبر داد.

سردار ناصر فرشید در این زمینه گفت: در پی ارجاع شکوائیه یکی از نهادهای دولتی مبنی بر تصرف هزاران هکتار از اراضی دولتی در یکی از مناطق حاشیه‌ای و روبه پیشرفت شهر کرمان، ماموران پاسگاه انتظامی حوزه “باقرآباد” بررسی‌هایی را به صورت بازدید میدانی از محل و تحقیق از افراد مطلع انجام دادند.

کارشناسان ارزش این اراضی را براساس موقعیت آنها و با پیش بینی ارزش افزوده بیش از ۸۰۰ میلیارد ریال عنوان کردند که در صورت فروش و واگذاری به شهروندانی که از اصالت و پیشینه ملکی آنها مطلع نبودند زیان‌ زیادی متوجه خریداران می‌شد.

فرمانده انتظامی استان کرمان پیشتر نیز از کشف ۵۰ هکتار زمین دولتی خبر داده که توسط اعضای یک باند در محدوده شهر کرمان تصرف شده بود.

به گفته وی، ماموران پلیس امنیت اقتصادی با اقدامات اطلاعاتی و هماهنگی‌های قضایی متوجه شدند فردی با تشکیل یک باند اقدام به سندسازی و تنظیم اوراق جعلی و در نهایت تصرف زمین‌های زیادی در محدوده یکی از شهرک‌های اطراف کرمان کرده است.

برخی ناظران معتقدند صیانت و حفاظت از منابع طبیعی، اراضی ملی و مبارزه با زمین‌خواری و کوه‌خواری از مقوله‌هایی به شمارمی رود که نسبت به آن تلاش و اهتمام شایسته و لازم صرف نشده و این در حالی است که زمین‌ها به نسل آینده نیز تعلق د ارد و همه سازمان‌های متولی موظفند برای جلوگیری از تصرفات احتمالی و ساخت و ساز غیرمجاز اقدامات لازم را انجام دهند.

دغدغه تغییر کاربری

بازرس کل قضایی استان کرمان نیز ۲۸ آذر امسال در همایش شهرداران سراسر استان که با حضور استاندار کرمان برگزار شد با تشریح برخی مصادیق مربوط به وقوع فساد در شهرداری‌ها از جمله فاکتورهای صوری و رشوه که به تشکیل پرونده انجامیده است، گفت: با توجه به موضوع تغییر کاربری‌ها بخشی از دغدغه ما همین است و در زمینه فسادخیز بودن اقدامات ماموران در جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز و اخذ رشوه‌های کلان، فراوانی داریم.

فلسفه ای که کارساز نیافتاد

دادخدا سالاری با اشاره به آنچه نبود مدیریت مناسب در کمیسیون‌های ماده ۷۷ و ۱۰۰ عنوان کرد افزود: فلسفه وجودی ماده ۱۰۰ این بوده که از ساخت و ساز غیرمجاز جلوگیری کند در حالی که افراد ساخت و ساز غیرمجاز انجام می‌دهند و در کمیسیون با پرداخت جریمه، مشکل حل می‌شود.

جای خالی بانک اطلاعات املاک

وی تصریح کرد: بانک اطلاعات املاک در شهرداری‌ها وجود ندارد و محل سوء‌استفاده زمین‌خواران همین قسمت است؛ بخشی هم در پرونده‌ها فراوانی داریم که درخصوص حق تفکیک، افراد به سمت گرفتن وجه رفته‌اند و آن وجه غیرکارشناسی است و بخشی نیز تبانی وجود دارد.

از این رو اتکای صرف به روش‌های سنتی که امتحان خود را پس داده‌اند و در شرایط جدید کارایی لازم را ندارند، متولیان را به اهداف مدنظر نمی‌رساند بلکه وضعیت روز به روز حادتر می‌شود در حالی که حرکت به سمت استفاده از روش‌های نوین بازرسی و به اصطلاح هوشمندسازی نظارت علاوه بر افزایش دقت و سرعت، از بروز تخلف و فساهای احتمالی جلوگیری می‌کند.

نظارت هوایی در دستور کار شورا

موضوعی که از نگاه شورای اسلامی شهر کرمان هم دور نمانده و مساله نظارت هوایی اوایل آذرماه امسال یکی از دستور کارهای یکصد و هشتاد و ششمین نشست علنی این شورا در پنجم آذر بود که همه اعضای حاضر به آن رای دادند تا طرحی تدوین و عملیاتی شود.

نظارت هوایی یکی از دستور کارهای یکصد و هشتاد و ششمین نشست علنی شورای شهر کرمان بود که همه اعضای حاضر به آن رای دادند تا طرحی در این زمینه تدوین و عملیاتی شود

در این جلسه، ابتدا نامه شهرداری کرمان درخصوص درخواست ساکنان اراضی واقع در کوچه‌های خیابان پهلوان (جاده سیدی) با موضوع صدور مجوز انشعابات مطرح شد که مورد موافقت شورا قرار گرفت اما در ادامه مقرر شد منطقه یک شهرداری بر ساخت و سازهای غیرمجاز نظارت جدی داشته و گزارشی از وضعیت ساخت و ساز در این محدوده را به این شورا ارائه کند.

همچنین ۱۰ نفر حاضر در این جلسه از مجموع ۱۱ عضو شورا تصویب کردند که شهرداری امکان نظارت بر ساخت و سازهای غیرمجاز از طریق نظارت هوایی (پهپادی) مانند برخی شهرداری‌ها مثل یزد را بررسی و پیشنهادهای لازم را طی ۲ هفته آینده به این شورا ارایه کند.

رییس کمیسیون حقوقی، نظارت و ارزیابی شورای شهر کرمان در آن جلسه گفت: درخصوص تقاضای ساکنان اراضی واقع در کوچه‌های خیابان پهلوان (جاده سیدی)، با پیشنهاد شهرداری موافقت شد اما نکته مهمتر در این زمینه نظارت هوایی بر ساخت و ساز غیرمجاز است که برخی شهرها مثل یزد از مدت‌ها پیش نظارت پهپادی انجام می‌دهند و هزینه آن نسبت به زمین‌هایی که حفاظت می‌شود، ناچیز است.

محمد امینی‌زاده بیان کرد: قرار شد شهرداری کرمان نیز امکان نظارت هوایی را بررسی و پیشنهاد آن را به شورا ارائه کند.

در دست پیگیری است…

با گذشت حدود ۲ ماه از تصمیم‌گیری شورای شهر، معاون شهرسازی و معماری شهردار کرمان درباره آخرین اقدامات برای عملیاتی کردن این تصمیم گفت: به طور کلی نظارت بر حاشیه شهر از اولویت‌های کاری شهرداری است و نوع نظارت با توجه به پیشرفتی که در موضوعات علمی و فناوری داشته‌ایم و امکاناتی که در سطح کشور وجود دارد می‌تواند به ما کمک کند لذا به این سمت رفتیم که از فناوری نوین هم استفاده کنیم.

علی سعیدی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این موضوع در معاونت برنامه ریزی شهرداری کرمان در دست پیگیری است یعنی درخواست از سمت معاونت شهرسازی و معماری بوده که بحث حریم و اداره حریم را فعال کند تا بتواند در این زمینه تاثیرگذار باشد. درخواست ما بوده که از زیرساخت‌های به‌روز استفاده کنیم، الان کار مطالعاتی آن در حال انجام است و اینکه پیمانکارانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند شناسایی شوند و برآورد هزینه صورت گیرد.

وی بیان کرد: اخیرا امکان استفاده از ظرفیت دولت برای این موضوع یعنی حفظ و حراست اراضی و املاک نیز مطرح و قرار شده مکاتبه ای داشته باشیم برای اینکه از امکاناتی که دولت و وزارت کشور در نظر گرفته است در این زمینه استفاده کنیم.

درخواست شهرداری این بوده که از زیرساخت‌های به‌روز استفاده کند، الان کار مطالعاتی آن در حال انجام است و اینکه پیمانکارانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند شناسایی شوند و برآورد هزینه صورت گیرد

معاون شهردار کرمان گفت: موضوع نظارت هوایی در جلسه اخیر شورای شهر نیز مطرح شد و معاون برنامه ریزی شهرداری از اقداماتی که تاکنون انجام داده گزارشی ارائه کرد لذا الان در مرحله مطالعاتی است و قرار شد برای سال آینده حتما بودجه آن را ببینیم و کار را انجام دهیم.

وی درباره زیرساخت جدید و به‌روز که قرار است در کرمان فراهم شود اظهار داشت: زیرساختی است که براساس تصاویر هوایی فراهم می‌شود و می‌تواند ۲ نوع باشد؛ تصاویر ماهواره‌ای یا برداشتی با پهپاد. نرم‌افزار این تصاویر را تجزیه و تحلیل و تغییراتی که در آن محدوده اتفاق افتاده باشد را اعلام می‌کند، اگر متولی شهرداری یا دستگاه دیگر باشد می‌توانند این تغییرات را پیگیری کنند و اگر غیرقانونی باشد از طریق مراجع قانونی پیگیری و برخورد شود.

سعیدی با اشاره به اینکه این زیرساخت تاکنون در شهر کرمان فراهم نبوده است افزود: بازه زمانی تصاویر باید مشخص شود، ممکن است اکنون از امکانات گوگل به صورت اپراتوری استفاده کنیم ولی بازه زمانی تصاویر گوگل مشخص نیست چقدر بوده و ممکن است در طول سال یک یا ۲ تصویر داشته باشیم.

وی تصریح کرد: بنابراین برای بازه کنترل نمی‌توانیم برنامه‌ریزی انجام دهیم ولی به شکل پروازی مشخص است که هرچند وقت یکبار انجام می‌شود، بازه زمانی و برنامه ریزی نیز برعهده خودمان است؛ ضمن اینکه هماهنگ می‌کنیم اگر پلاک‌ها دولتی باشد به اداره راه و شهرسازی اعلام می‌شود و اگر مربوط به شهرداری باشد که می‌تواند کنترل و پیگیری کند.

معاون شهرسازی و معماری شهردار کرمان در مورد نحوه استفاده از امکانات دولتی که در ابتدای صحبتش مطرح کرد نیز گفت: این موضوع چند روز پیش در جلسه ای مطرح شد، سامانه ای داریم که دبیرخانه ای آن اداره کل منابع طبیعی است و الان مشغول بررسی دقت آن سامانه هستیم که آیا دقت مدنظر ما را تامین می‌کند یا خیر، چون اطراف شهرها ممکن است اطلاعات دقیقی که ما می‌خواهیم برای آنها ضرورت نداشته باشد لذا برای ما سئوال است که این سامانه دقت لازم برای کارهای شهری را دارد یا نه که در حال پیگیری است.

وی افزود: یکی از روش‌های نظارتی استفاده از این سامانه است و در مورد نظارت هوایی نیز از پیمانکارانی که در این زمینه فعال بوده و رزومه داشته‌اند، هم رزومه و هم هزینه خواستیم که به ما اعلام کنند تا این کار را در بودجه سال آینده ببینیم.

سعیدی اظهار داشت: نظارت بر ساخت و ساز در شهر کرمان اکنون توسط پلیس ساختمان انجام می‌شود و با توجه به وسعت زیاد حریم شهر که نزدیک به ۹۲ هزار هکتار است، امکانات ما پاسخگو نیست؛ حتی در جلسات مشترکی که با دستگاه‌های دیگر داشتیم آنها نیز از این کمبود امکانات و کارکنان خود گفتند.

نظارت بر ساخت و ساز در شهر کرمان اکنون توسط پلیس ساختمان انجام می‌شود و با توجه به وسعت زیاد حریم شهر که نزدیک به ۹۲ هزار هکتار است، امکانات ما پاسخگو نیست

وی گفت: همچنین بحث‌های قضایی وجود دارد و حمایت‌های قضایی را هم نیاز هست؛ به ویژه در محدوده‌هایی که می‌دانیم تخلفات افراد در کمیسیون ماده ۱۰۰ منتج به رای تخریب می‌شود، اینجا صدور احکام قضایی می‌تواند به ما کمک کند که در هر شرایطی شهرداری بتواند براساس همان قانون و نیروهای خودش مانع ساخت و ساز غیرمجاز شود.

معاون شهردار کرمان ادامه داد: دستگاه‌های دیگر به‌ویژه دستگاه قضا در این موضوع بخصوص ساخت و ساز در حریم شهر باید جدی‌تر به شهرداری کمک کنند که در حال پیگیری هستیم.

نظارت سنتی

وی گفت: روالی که در سال‌های گذشته هم انجام شده به صورت گشت‌های ویژه حفظ حریم بوده که در حوزه خدمات شهری، مناطق شهرداری یا مرکز پیگیری شده و تا الان همان سیستم را داریم؛ ممکن است زیرساخت‌های ما در شهرداری ارتقا پیدا کرده ولی هنوز روش دیداری و برخورد به صورت جمع آوری مصالح و بردن پرونده‌ها به کمیسیون ماده ۱۰۰ است.

سعیدی اضافه کرد: وقتی نظارت به شکل هوایی انجام شود نیروی کمتری می‌خواهد و بخش زیادی از کار به وسیله نرم افزاری که مبتنی بر هوش مصنوعی است انجام می‌شود، اطلاعات دقیق‌تر و به‌روزتر می‌تواند ارائه و هشدار داده شود.

وی گفت: بعضی جاها ممکن است در برنامه‌های گشت‌های نظارت نباشد یا نتوانند کنترل کنند ولی تصاویر هوایی هم مستندسازی می شود که چه زمانی این اتفاق افتاده، هم اینکه محل مشخص می‌شود و اگر پلاک‌های مربوط به راه و شهرسازی و اراضی دولتی باشد اداره راه و شهرسازی مکلف به پیگیری است که از تصرف اراضی جلوگیری کند؛ در زمینه ساخت و ساز هم شهرداری می‌تواند پرونده را به کمیسیون ماده ۱۰۰ بفرستد و روال قانونی آن طی و احکام گرفته شود.

به گزارش ایرنا، صرف نظر از اینکه چرا در زمینه نظارت هوایی بر ساخت و سازها اینهمه از دیگر شهرها عقب هستیم و خود یه یک مساله مهم است که دیگر گذشته، اما انتظار می رود برای این مهم که فواید و عواید زیادی دارد، برای آینده که در دسترس است، زودتر در مدیریت شهری به سامان و جمعبندی برسند و اینگونه اقدامات مهم که هزینه های بسیار کلان نیز نیاز ندارد به درازا نیانجامد؛ این بخش دیگر از آن موارد نیست که برخی مسئولان با سخنرانی و جملات زیبا سرهم کردن، بتوانند گزارش عملکرد دهند یا توجیه کنند؛ انتظار می رود باتوجه به مشکلاتی که شهر کرمان در این زمینه داشته و مصادیق آنها مانند برخی مناطق حاشیه از جمله چهارده معصوم جلو چشم همه است، چنین مواردی با فوریت در دستور کار عملیاتی قرار گیرد و عزم لازم برای مقابله با فساد در رفتار مدیران شهری و غیرشهری نیز دیده شود.