عظمت و تاریخ اصفهان قربانی یک شیطنت رسانه‌ای
به گزارش ایرنا، بنا بود ۱۰۰ تورگردان از سراسر دنیا، زیبایی‌ها و عظمت اصفهان را به جهان معرفی کنند؛ اصفهانی که حالا بیش از هر زمانی خسته از وابستگی های توسعه کشاورزی و صنعت بر منابع آبی خود نیاز به توسعه بر مبنای گردشگری با تکیه بر هویت تاریخی و کهن‌زاد بوم‌های بی‌نظیرش دارد.
سال‌هاست که روایت‌گر احوال خوب و بد میراث فرهنگی اصفهان بوده‌ایم؛ فراز و فرودهایش را می‌دانیم اما این خبر که مدعی بازخوانی روایت برخی تورگردانان دعوت شده به اصفهان بود، حالِ همه کوشندگان میراث فرهنگی اصفهان و خبرنگاران حوزه گردشگری و میراث فرهنگی را دگرگون کرد.
برای هیچکس قابل هضم نبود که تورگردانان، زیبایی و شکوه اصفهان را نادیده گرفته باشند و بگویند « کسی اصفهان را دوست ندارد» یا اینکه «دیگر نمی‌توانند اصفهان را به گردشگران معرفی کنند».
همه شوکه شده بودند و در عین ناباوری صحت و سقم این گزارش را جویا می‌شدند، اینکه آیا اصفهان در نظر تورگردانانی که برای معرفی گردشگری اصفهان به این شهر سفر کرده بودند، ویرانه‌ای بیش نبوده است.
این گزارش برای من و قطعا خبرنگاران دیگرِ میراث فرهنگی که چندین سال اخبار و گزارش‌های این حوزه را رصد و احوال میراث تاریخی این شهر را روایت می‌کنیم بیشتر به یک شیطنت برای برجسته‌سازی مشکلات و معضلات میراث فرهنگی شبیه بود.
شرایط دشوار میراث فرهنگی اصفهان در تنگنای سخت فرونشست و بعضا نارسایی در حفاظت و حراست بایسته آنها به دلایل گوناگون چون مدیریت چندگانه، کمبود بودجه یا بی‌توجهی نهادهای متولی بر کسی پوشیده نیست و همواره رسانه‌ها، خبرنگاران و فعالان دغدغه‌مند این عرصه کوشیده‌اند دیدبان خوبی برای میراث تاریخی و هویتی شهر باشند تا در لوای شفافیت به راهبردها و راهکارهای درست در حفاظت از این شهر تاریخی رسید اما انتشار یک گزارش در روزهای اخیر از اساس و بیخ سرمایه‌های هویتی شهر اصفهان را در اذهان عمومی نشانه گرفت و آن را «ویرانه ای» خواند که گردشگران دوست ندارند.
برای روشن‌تر شدن ابعاد این موضوع با مترجمان، راهنمایان گردشگری و آژانس‌دارانی که در گردهمایی «یکصد توراپراتور جهان در اصفهان» با تورگردانان همراه بودند، مصاحبه و این پرسش را مطرح کردیم که واکنش تورگردانان در سفر به اصفهان و دیدار از آثار تاریخی آن چگونه بود، برآیند تورگردانان سوییسی و مالزیایی و یونانی این بود که اصفهان را نمی‌توان به گردشگران و تورها معرفی کرد.
اصفهان، عزیز دوست‌داشتنی
هرمینه باباییان، راهنمای تور و مترجم همزمانِ تورگردانان کشورهای تاجیکستان، ازبکستان، روسیه، ترکمنستان، ارمنستان، یونان و تایلند در گردهمایی ۱۰۰ توراپراتور جهان در اصفهان بود. او گزارش اخیرِ یکی از خبرگزاری ها با زیرعنوان «۱۰۰ نگاه حسرت بار به اصفهانی که دیگر نصف جهان نیست» که در رسانه هایی چون «دویچه وله» آلمان نیز بازنشر شد را وارونه جلوه دادن حقیقت دانست و گفت: آنها اصفهان را آنچنان عزیز، امن و دوست‌داشتنی دیده بودند که می‌گفتند حتما تورهایمان را به ایران و اصفهان می‌آوریم.
این راهنمای تور که اهل ارمنستان و ساکن اصفهان است، افزود: نگاه و ارزیابی تورگردانان با دیدن آثار تاریخی اصفهان پس از ارائه توضیحات ما این بود که این آثار در دنیا یگانه و بی‌نظیر است.
باباییان گفت: آنچه در این گزارش بازنشر شده، صحبت از تخریب آثار تاریخی اصفهان چون میدان نقش جهان، چهارباغ و کاخ چهلستون است که از زبان تورگردانان این آثار تمام شده اند اما چنین چیزی واقعیت ندارد؛ آنها از عظمت و شکوه این آثار شگفت زده بودند.
شوق دیدار عظمتِ فرهنگ و تاریخ ایران در اصفهان
کورش ترابی‌نیا نیز که یکی از آژانس‌داران اصفهان و در جریان رویداد بین‌المللی یکصد توراپراتور جهان در اصفهان، مهمانان ۲۲ کشور را همراهی می‌کرد، به ایرنا گفت: در همه بازدیدها و گشت و گذارها همراه توراپراتورها بودم؛ آنها نه تنها ابراز نارضایتی نمی‌کردند بلکه با دیدن بناهای تاریخی اصفهان و چنین ظرفیت‌های بی‌نظیر گردشگری، ابراز شگفتی می‌کردند؛ ظرفیت هایی که به واسطه آنها می توانند دعوت‌کننده تورهای مختلف به شهر اصفهان باشند.
وی گفت: شاید واژه شگفت زده نتواند بار معنایی آنچه می‌خواهم بگویم را بیان کند اما با دیدار هر مکانی از اصفهان، می‌توانستیم شور و شعف را در چشمان آنها ببینیم.
ترابی‌نیا افزود: حرفشان این بود که سفیرانی هستیم برای دعوت گردشگران به اصفهان و حتما با تورهایمان به این شهر بازمی‌گردیم.
این عضو انجمن دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی اصفهان گفت: برخلاف گزارشی که از زبان تورگردانان تمام شده است، آنها تصور نمی کردند اصفهان آنچنان هم زیبا یا امن باشد، اما این سفر نظر آنان را نسبت به واقعیت و هویت تاریخی این شهر تغییر داد.
وی افزود: آسیب‌ها و نقصان‌ها وجود داشتند اما این موارد از نگاه تورگردانان به چشم نمی‌آمد و اینگونه نبود که آنها اصفهان را خرابه و ویرانه‌ای دیده باشند.
ترابی‌نیا گفت: تصویرسازی ویرانه‌ای از اصفهان، آن هم به‌طور غیراخلاقی و غیرحرفه‌ای از زبان تورگردانانی که قرار است مسافر به ایران و اصفهان بیاورند در این شرایط سخت گردشگری ایران، دشمنی در حق اصفهان و عظمت دیرینه آن است.
این فعال گردشگری افزود: خشکی زاینده رود برای ما که همیشه آن را پرآب دیده‌ایم، سخت است، دیدن خواجو از فراز زاینده‌رود ابهت دیگر دارد و همه ما به آن اذعان داریم اما این موضوعی نبود که تورگردانان را دلزده کند.
ترابی‌نیا گفت: مسلما با جریان زاینده رود، جذابیت اصفهان و پل‌های تاریخی‌اش دو برابر می‌شود اما برای گردشگران خارجی فراتر از این موضوع، وجود جذابیت‌های گوناگون تاریخی و در جوار هم، جالب و دیدنی بود.
وی گفت: نقصان‌هایی در زیرساخت‌های گردشگری داریم از جمله اینکه گردشگران نمی‌توانند از کارت اعتباری (Credit card) استفاده کنند و تورگردانان مهمان شده در رویداد اخیر هم از همین موضوع ابراز نارضایتی می‌کردند.
ترابی‌نیا افزود: این نکته به‌عنوان یک نقطه ضعف مطرح شد و واقعا هم از معضلات گردشگران خارجی ما محسوب می شود.
این فعال گردشگری گفت: با دیدن تیترهایی چون «اصفهان ویرانه‌ای از یک رویا» در فضای مجازی و برخی رسانه‌ها در ذهن خود، لحظات و مسیرهای گشت و گذار با تورگردانان را مرور می‌کردم که هر بار با هر جاذبه ای و هر مسیری با تعجب و حیرت به آثار تاریخی و فرهنگی اصفهان نگاه می‌کردند و از این زیبایی‌ها، تاریخ و فرهنگی که پشتوانه آنها بود به وجد می آمدند.
فقط زاینده‌رود را کم داشتیم
همچنین محمد حسن داوری، راهنمای تور و مترجم انگلیسی در رویداد بین‌المللی یکصد توراپراتور جهان در اصفهان به ایرنا گفت: مهمانان از غنای فرهنگی ما بسیار شگفت زده شده بودند و در طول این رویداد با تک تک آنها صحبت و نظرخواهی می کردم اما کسی در رابطه با اصفهان و مظاهر فرهنگی و تاریخی اش نظر منفی نداد.
وی افزود: تورگردانان معتقد بودند که برای تکمیل زیبایی اصفهان چه بهتر بود که رودخانه هم آب داشت و پل‌های تاریخی را در حالی که زاینده‌رود از زیر آنها روان بود، می‌دیدند اما در عین حال برای آنها توضیح می دادم که خشکی این رود یک عارضه طبیعی است.
این راهنمای تور گفت: تجربه سفر به اصفهان و بازدید از محورهای گردشگری شاخص این شهر، دیدگاه مثبتی برای تورگردانان درباره امنیت و زیبایی های معماری، فرهنگی و تاریخی شهر ایجاد کرد.
وی افزود: همین امر موجب شد، جلسه«B۲B» ( تعاملات تجاری بین بازاریابان گردشگری) که برای همکاری آژانس‌داران اصفهان و کشورهای مهمان تدارک دیده شده بود، بسیار رضایت‌بخش باشد و شاهد توافق همکاری طرفین باشیم.
داوری گفت: شاهدِ شوق تورگردانان از دیدار اصفهان، خانم ارمنی روس تباری بود که در آیین اختتامیه رویداد یکصد توراپراتور جهان، شعری در وصف اصفهان خواند که همه حضار را به تشویق و تحسین وا داشت.
این فعال گردشگری افزود: ما که ایرانی و اهل شعر هستیم، می‌دانیم که گفتن شعر در یک حالت فوق العاده روحی ممکن است و این بانوی جوان شعری برای اصفهان سروده بود.
داوری گفت: توراپراتوری از ترکیه با نام عبدالله در اختتامیه این رویداد و با هیجان خاصی به همه حضار می‌گفت که ایران و اصفهان را دیده و لذت برده ام. به شما قول می‌دهم که به ایران تور گردشگری بفرستم و به مسافرانم این تضمین را می‌دهم که اگر به ایران و اصفهان آمدند و رضایت نداشتند، پول آنها را برمی‌گردانم.
جای خالی تورگردانان سوئیس و مالزی در رویداد گردشگری اصفهان
رییس انجمن صنفی آژانس‌های گردشگری استان اصفهان نیز به ایرنا گفت: لحظه به لحظه با مهمانان بودم و با آنها در رابطه با اصفهان صحبت داشتم، آنها شیفته جذابیت‌های تاریخی اصفهان و بسیار علاقه‌مند بودند که در بازگشت به کشورهایشان برای اصفهان گردشگر بفرستند.
حسین نصر اظهار داشت: واقعیت این است که آثار تاریخی ما نیاز به حفظ و نگهداری دارد و برای گردشگران آلودگی‌های بصری خوشایند نیست.
وی افزود: مسئولان میراث فرهنگی و نهادهای دخیل در بناهای تاریخی باید در رابطه با این موضوع دقت کافی داشته باشند اما باید معترف بود که آثار تاریخی اصفهان از آنچنان شکوهی برخوردار هستند که حتی همان آلودگی‌های بصری که خوشایند ما فعالان گردشگری نیست در سایه ابهت و زیبایی این بناها دیده نمی‌شوند.
این فعال گردشگری گفت: تخریب و نگهداری نادرست که باعث فرسایش آثار تاریخی می‌شود، به چشم ما که دائم این مکان‌ها را رصد می‌کنیم، مشهود است و به چشم می‌آید ولی از دید گردشگرانی که این اماکن را تاکنون ندیده‌اند، در مقابل شکوه و عظمت آثاری که آنها را میخکوب تماشا می‌کند، هیچ است.
وی افزود: این عظمت و شکوه در یادمان‌های تاریخی اصفهان را مدیون گذشتگان هستیم و اگر عمدا یا سهوا در نگهداری از آثار تاریخی کوتاهی شود، باید فورا رسیدگی کرد اما این موضوع در بازدید تورگردانان از اصفهان چیزی نبود که توسط آنها مطرح شود و بگویند نمی‌توانیم اصفهان را به گردشگران معرفی کنیم.
نصر گفت: گزارشی که نام مصاحبه شونده ندارد و اسامی کشورهایی همچون سوئیس و مالزی در آن ذکر شده که تورگردانی از آنها در رویداد یکصد توراپراتور جهان در اصفهان وجود نداشت، نشان می‌دهد این گزارش کذب محض است.
رییس انجمن صنفی آژانس‌های گردشگری استان اصفهان گفت: روز سوم این رویداد، جلسه تعاملات تجاری بین بازاریابان گردشگری با حضور ۲۵ آژانس گردشگری اصفهان که بیشتر در زمینه تورهای ورودی به اصفهان فعال هستند برگزار شد.
وی افزود: این جلسه سه ساعت طول کشید و نشست‌هایی با تورگردانان در راستای مذاکره برای آوردن تورهای ورودی انجام شد.
نصر اضافه کرد: در این رویداد هم همه تورگردانان دعوت شده به اصفهان علاقه‌مند به فرستادنِ گردشگر به اصفهان و ایران بودند.
رییس کمیسیون گردشگری، فرش و صنایع دستی اتاق بازرگانی اصفهان که از برگزارکنندگان اولین گردهمایی بین‌المللی یکصد توراپراتور جهان در اصفهان است نیز به ایرنا گفت: برخی تورگردانان انتظار دیدن چنین آثار فاخر تاریخی و هتل‌های لوکسی در اصفهان را نداشتند و آژانس‌های ترکیه‌ای با دیدار از زیرساخت‌های گردشگری و جاذبه‌های تاریخی این شهر با هتل‌های اصفهان قرارداد بستند که تعداد شب‌خواب خود را از یک به چهار شب افزایش بدهند.
مژگان ایزدی با اشاره به اهمیت حفظ امنیت تورگردانان و کنترل ورود و خروج افراد متفرقه به محل اقامت آنها، اظهار داشت: هیچ خبرنگاری بدون کارتِ از قبل صادر شده، اجازه ورود به محل اقامت تورگردانان را نداشت و از سوی دیگر گزارش‌هایی که در برخی رسانه‌ها منتشر شده، اشاره به ملیت سوئیسی و مالزیایی تورگردانان مصاحبه‌شونده شده دارد در حالی که نماینده‌ای از این کشورها در رویداد یکصد توراپراتور جهان در اصفهان حضور نداشتند.
وی گفت: ۲۲ کشور از جمله الجزایر، قزاقستان، هندوستان، ترکیه، بوسنی و هرزگوین، تاجیکستان، نروژ، تانزانیا، اسپانیا، عراق، آفریقای جنوبی، رومانی، سنگاپور، چین، کویت، ازبکستان، ارمنستان، یونان، مکزیک، برزیل و پاکستان مهمان رویداد یکصد توراپراتور جهان در اصفهان بودند.
از طرفی این نکته قابل ذکر است که نقصان در حراست و حفاظت بایسته آثار تاریخی اصفهان وجود دارد و در شرایط خشکی زاینده‌رود و مواجه با بحران فرونشست، عوارض این پدیده بر پیکر این آثار ارزشمند قابل کتمان نیست؛ شرایطی که نیازمند نگاه ویژه در مراقبت از این سرمایه ها به مثابه بُن‌مایه‌های گردشگری است تا اصفهان در شرایط سخت خشکی زاینده‌رود و بحران کمبود آب برای ادامه زیست پذیری به آن پناه ببرد.
از سوی دیگر، برای مطالبه رسیدگی و توجه بیشتر به ابنیه تاریخی و طبیعی شهر، باید از در شفاف‌سازی و آگاهی، هم‌افزایی و همکاری فعالان میراث‌فرهنگی، نهاد متولی آثار تاریخی، رسانه‌ها و بخش خصوصی وارد شد.
به هر روی حل مشکلات حوزه میراث فرهنگی و طبیعی در کشور بیش از هرچیزی نیازمند فرهنگ‌سازی و آگاهی رسانی است تا در یک مسیر درست به سمت مقصود یعنی حفظ میراث و هویت تاریخی حرکت کند اما اگر در این مسیر به بیراهه برویم، قطع یقین یا بال گردشگری یا بال میراث‌فرهنگی را می‌شکنیم در حالی که هر ۲ می‌توانند بال پرواز و فرازمندی شهرهای تاریخی چون اصفهان باشند.
یادمان نرود که میراث فرهنگی با گردشگری هم پیوند و عجین است و بی‌ملاحظه و ناپایدار بودن در عرصه هر کدام، می‌تواند آن دیگری را قربانی کند.
به گزارش ایرنا، نخستین گردهمایی بین‌المللی یکصد توراُپراتور از سراسر جهان در اصفهان با عنوان «صدجهان در اصفهان، اصفهان نصف جهان» یکم تا پنجم اسفند در این شهر برگزار شد.
در این برنامه یکصد توراپراتور از ۲۲ کشور از ظرفیت های گردشگری، میراث فرهنگی و تاریخی اصفهان بازدید کردند.
استان اصفهان با بیش از ۲۲ هزار اثر تاریخی (یکهزار و ۹۴۰ اثر ملی و ۱۵ اثر ثبت جهانی) و افزون بر ۶۰۰ خانه تاریخی و جاذبه‌های مختلف طبیعی، فرهنگی، مذهبی و تفریحی یکی از قطب‌های گردشگری ایران محسوب می شود.
