درسنامه انسان‌شناسی در نمایشگاه کتاب
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا کتاب «من کیستم؟ درسنامه انسان‌شناسی برای همه» به قلم حجت الاسلام محمد شجاعی در قالب ۱۶ درس به مسائلی همچون ضرورت خودشناسی، حقیقت «من»، جلوه های پنج گانه وجود، معشوق مقدس و صفات او، خطر غفلت از خودشناسی حقیقی، منابع تخصصی انسان شناسی مانند وحی، نبوت و امامت، خودشناسی در روابط ریاضی مراحل سه گانه حیات (قبل از دنیا، دنیا و قیامت) و حقایق و اصول خودشناسی در کلام رب محبوب اختصاص یافته است.
نویسنده در مقدمه کتاب نوشته است: به جرات می توان گفت علت اصلی این واقعیت تلخ (شکست در رسیدن به سعادت) در زندگی بشر این است که او برای سعادتی تلاش می کند که آن را به درستی نمی شناسد. تعریف ها و تفسیرهای رایج اما نادرست از انسان و «من» حقیقی او موجب شده است انسان تنها به ابعاد فرعی خود بپردازد و از شناخت بعد اصلی باز بماند. بدیهی است این تعریف غلط و متناقض سبب شده تا انسان در تعریف سعادت دچار خطا و تناقض شود.
هرکس سعادت را در رسیدن به هدفی متناسب با تعریف های غلط از خود می جوید و پس از تلاش فراوان، وقتی به خواسته خود که آن را سعادت می دانست، می رسد، می فهمد که دچار توهم بوده است. تنها کسانی به سعادت حقیقی و پایدار می رسند که به خودشناسی به معنای حقیقی آن رسیده باشند. میزان شادی و آرامشِ هر کس به میزان شناخت او از خود حقیقی اش و عمل بر مبنای آن شناخت بستگی دارد. هرقدر خودشناسی دقیق‌تر و عمیق‌تر باشد، سعادت هم بیشتر و پایدارتر خواهد بود. (صفحه ۲۲)
وی تاکید کرد: مشکل بزرگ تر از نشناختن خود این است که انسان ها برای خودشناسی، اهمیت و ضرورتی قائل نیستند. برای بیشتر انسان ها یعنی همان کسانی که دچار شکست شده اند، موضوعی به نام خودشناسی مطرح نیست و دغدغه و پرسشی درباره خود و خودشناسی ندارند! گرچه آنها عاشق «خود» هستند ولی بدون شناخت درست از «خود» و آگاهی از معنای واقعی سعادت، می خواهند سعادتمند باشند و با افکاری نادرست، برای رسیدن به سعادت تلاش می کنند. بنابراین انسان پیش از اینکه بداند کیست، باید به ضرورت خودشناسی پی ببرد و بداند که شناخت خود حقیقی اش، چقدر مهم، ضروری و سودمند است (صفحه ۲۳)
شجاعی با بیان این که علوم انسانی با همه پیشرفت های ظاهری و گسترش خود نتوانسته است از مصائب و فجایع زندگی انسان بکاهد، به ضرورت شناخت خودشناسی اشاره کرده و می نویسد: پیشرفت بشر در سایر رشته های علوم و تکنولوژی نیز نتوانسته مانع پیشرفت ناهنجاری ها و شکست ها در زندگی انسان شود. علت این ناکامی این است که هیچ یک از رشته های علوم بر اثر است شناخت صحیح و دقیق انسان تدوین نشده اند. در تمامی رشته های علوم انسانی و نیز فعالیت های فرهنگی مثبت و خیرخواهانه و همچنین فعالیت های مذهبی و معنوی، انسان شناسی و خودشناسی، مغفول و مجهول است؛ در حالی که انسان شناسی پایه اصلی همه علوم انسانی، عقلی و نقلی است. به عبارت دیگر خودشناسی مهم ترین، ضروری ترین و سودمندترین شناخت در حیات فردی و اجتماعی ماست. (صفحه ۲۳)
این پژوهشگر مذهبی با ارائه تعریفی از سعادت به عناصر اصلی آن یعنی عشق و محبت، آرامش و شادی اشاره می کند و می نویسد: در کتاب حاضر برخی از مباحث اصلی انسان شناسی با استدلال های عقلانی ولی با زبانی ساده و روان بیان خواهد شد. از طرفی مباحث این کتاب با زبانی فطری و مناسب با درک همه خوانندگان عزیز بیان شده تا آن ها را با اصول اساسی و مهم انسان شناسی آشنا نماید. مخاطبان این کتاب از هر دین و مذهبی می توانند باشند.
ممکن است خوانندگان غیر مسلمان به مطالب نقل شده از منابع دینی مسلمانان اعتقاد نداشته باشند که خطاب به این دسته از خوانندگان عزیز و محترم باید بگوییم که مطالب اصلی انسان شناسی به هیچ وجه مبتنی بر متون دینی نیست. در طرح مطالب انسان شناسی صرفا از مباحث عقلی و مسلّمی استفاده شده که هر کس صرف نظر از این که دین‌دار باشد یا خیر، می تواند به خوبی آن ها را بفهمد و تصدیق نماید. به عبارت دیگر در طرح مسائل اصلی و کلیدی انسان شناسی، انسان فقط و فقط به عنوان یک وجود خارجی حقیقی مانند سایر اشیا و موجودات خارجی مورد بررسی قرار گرفته (صفحه ۳۰)
در پشت جلد این کتاب نیز آمده است: انسان شناسی تنها اکسیری است که به واسطه آن می توان به شناخت همه حقایق هستی حتی خداوند نائل آمد و از همین روی، بهره مندی کافی و سعادت آفرین را از آن ها به ارمغان می آورد. انسان شناسی، کیمیایی است که شکست ها را به پیروزی، غم ها را به شاد، گناهان را به نورانیت و ثواب، اضطراب ها را به آرامش و عقب ماندگی ها را به پیشرفت تبدیل می کند. بدون معرفت حقیقی خود، نعمت ها به بلا، موفقیت ها به شکست، بهره مندی ها به خسران، دین‌داری و عبادت به نفاق و شرکت و همه انتخاب ها و ارتباط ها به پشیمانی و حسرت تبدیل می گردند. خودشناسی تنها وسیله تفکر و تعقل صحیح و کسب سعادت ماندگار و جاودان است.
کتاب «من کیستم؟» توسط نشر محیی در هزار نسخه و در ۴۸۸ صفحه منتشر و در نمایشگاه کتاب تهران عرضه شده است.
