چالش‌های روابط عمومی از ضعف تئوریک تا نارسایی ساختاری

به گزارش ایرنا، در دنیای امروز که از آن به‌عنوان «عصر ارتباطات» یاد می‌شود، تعامل و ارتباط دوسویه با مخاطبان، از اصول اساسی در هر سازمانی است و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین عوامل در حیات اجتماعی آنها به شمار می‌رود؛ همچنان‌که بهبود کیفی فعالیت‌ها و افزایش بهره‌وری سازمانی ناگزیر از برقراری ارتباطات تعاملی است.

روابط عمومی هنر برقراری ارتباط در جهت اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به مخاطبان و همچنین زمینه سازی برای دریافت انتظارات و خواسته های مخاطبان برای حرکت در مسیر آن و به عبارت دیگر روابط عمومی هنر مردمداری است.

روابط عمومی تمامی تلاش خود را معطوف تنظیم روابط سازمان و مردم می کند و هوشمندانه سعی می کند اهداف سازمان را با اتکا به اصول اخلاقی و رسالت حرفه ای در قالب کار برنامه ای در جهت تحقق و حفظ منافع سازمان و مردم اجرا کند.

با وجود اهمیت حوزه روابط عمومی، این بخش چنان که باید در برخی سازمان ها و در نظر عده ای از مدیران جدی گرفته نمی شود. از این رو همچنان فعالان این عرصه با چالش هایی در این حوزه مواجه هستند.

خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) زنجان در میزگردی با حضور وحید خاتمی، سرپرست معاونت روابط عمومی استانداری زنجان، رباب موحد عضو شورای هماهنگی روابط عمومی های استان و مسوول روابط عمومی بهزیستی زنجان، ‌ علی اکبر شیوخی ‌عضو شورای روابط عمومی های استان و مسوول روابط عمومی دانشگاه آزاد زنجان و یوسف ناصر فعال رسانه ای زنجان به بررسی چالش های روابط عمومی و ارتباطات رسانه ای سازمان ها در استان پرداخت.

ضعف تئوریک در حوزه روابط عمومی ها

سرپرست معاونت روابط عمومی استانداری زنجان با بیان اینکه در حوزه روابط عمومی با یک ضعف تئوریک در کشور مواجه هستیم، گفت: این موضوع باعث شده تا بنیان روابط عمومی، آشفته و پراکنده شود و روابط عمومی ها در عمل، قدرت و جایگاه لازم را نداشته باشند.

وحید خاتمی افزود: روابط عمومی ها متاسفانه به واسطه فقدان اشراف مدیران به اهمیت این حوزه، ارج و قربی در ساختار اداری ندارند و آنطور که باید، دیده نمی شوند.

وی به رویکرد دولت چهاردهم در تقویت شوراهای هماهنگی روابط عمومی ها اشاره کرد و گفت: این مهم زمینه تقویت آموزش و همچنین سیاستگذاری مناسب را فراهم می کند.

خاتمی در بخش دیگری از سخنان خود به تاثیر جامعه مدنی و رسانه ها در تقویت روابط عمومی ها اشاره کرد و گفت: انجام کارهای بدیع و متفاوت از گذشته در نتیجه هم افزایی بین روابط عمومی با رسانه ها و جامعه مدنی محقق می شود و بدون کمک رسانه ها و جامعه مدنی، گسل بین سازمان ها و مردم قابل پر کردن نیست.

سرپرست معاونت روابط عمومی استانداری زنجان به چالش های ساختاری روابط عمومی در سازمان ها اشاره کرد و گفت: بخش روابط عمومی همواره بین دو لبه قیچی گیر کرده است، یک لبه آن ناظر به انتظار جامعه برای ارائه روایت ها و داده های صحیح و درست و بازخورد گرفتن از جامعه است و لبه دیگر آن هم ناظر به رویکرد اغلب مدیران است که انتظار دارند که همواره حُسن ها و خوبی ها گفته شود؛ بعضا این دو امر با هم در تناقض قرار می گیرند که این وضعیت در نهایت روابط عمومی را دچار ضعف می کند.

خاتمی با بیان اینکه بخش های روابط عمومی در سازمان ها و دستگاهها اغلب با کمترین نیروی کار و کمترین امکانات فعالیت دارند، اظهار کرد: با این وجود انتظارات هم از روابط عمومی ها زیاد است و مدیران باید به اهمیت این حوزه واقف شوند و در جهت تقویت آن کمک کنند.

وی خاطرنشان کرد: روابط عمومی ها حلقه ارتباطی بین مردم و سازمان ها هستند و نقش تعیین کننده در پر کردن گسل های بین حاکمیت و مردم دارند؛ ‌ با این وجود روابط عمومی آنچنان که باید جدی گرفته نمی شود حتی در بخش خصوصی هم ما شاهد این وضعیت هستیم و این مساله منحصر به بخش دولتی نیست.

روابط عمومی بدون رسانه معنی ندارد

فعال رسانه ای و مطبوعاتی در استان زنجان، روابط عمومی ها را آیینه تمام نمای موفق نشان دادن یک مجموعه توصیف کرد و گفت: با توجه به اهمیت حوزه روابط عمومی، ‌متاسفانه این بخش به طور معمول از جانب مدیران نادیده گرفته می شود.

یوسف ناصر افزود: اهمیت روابط عمومی به حدی است که یک مدیر قبل از انتخاب معاونان خود باید نسبت به تعیین مسوول روابط عمومی، توجه و اهتمام داشته باشد چرا که در جاهایی که یک روابط عمومی قوی و کاربلد در رأس کار قرار بگیرد به همان اندازه شاهد کاهش مسائل و مشکلات و حاشیه ها نیز خواهیم بود.

مدیرعامل سابق خانه مطبوعات استان زنجان اظهار کرد: مشکل برخی از مدیران این است که چندان با حوزه رسانه آشنایی ندارند و نحوه ارتباط با رسانه ها را نمی دانند، بنابراین کارها و اقداماتشان را هم نمی توانند به طور مناسب منعکس کنند.

ناصر با بیان اینکه روابط عمومی و رسانه را همواره باید در کنار هم ببینیم، گفت: روابط عمومی ها چون نیروی دستگاهها و سازمان ها هستند، ‌فضای نقد را می بندند، هر چند ممکن است برخی نقدها صد در صد درست هم نباشد ولی روابط عمومی نسبت به نقدها رویکرد تدافعی دارند.

فعال پیشکسوت رسانه ای و مطبوعاتی در استان زنجان به تاثیر فعالیت های رسانه ای شناسنامه دار اشاره کرد و گفت: مشکلات اقتصادی هم بخشی از مسائل رسانه هاست که باید مورد توجه قرار بگیرد.

روابط عمومی ها قائم به فردند نه ساختار

عضو شورای روابط عمومی های استان و مسوول روابط عمومی بهزیستی زنجان به مشکلات اجرایی در حوزه روابط عمومی سازمان ها و دستگاهها اشاره کرد و گفت: متاسفانه روابط عمومی ها به درستی سازماندهی نشده اند و در خود سازمان ها هم آنچنان که باید، جایگاه ندارند.

رباب موحد به چالش ها و مشکلات ساختاری حوزه روابط عمومی ها اشاره کرد و ادامه داد: مشاغل روابط عمومی در دستگاهها، اغلب جزو پست های عمومی محسوب می شود با اینکه نیروهای شاغل در آن اغلب به صورت شبانه روزی و در شرایط استرس بالا فعالیت می کنند.

مسوول روابط عمومی بهزیستی زنجان با بیان اینکه روابط عمومی ها قائم به فردند نه ساختار، گفت: روابط عمومی باید در متن مدیریت و عنصر تصمیم ساز باشد، ‌ولی در عمل کمتر جایگاهی در روابط عمومی ها داریم که بتواند در تصمیم سازی ها مشارکت داشته باشد.

موحد، محدودیت های اعتباری و کم توجهی به حوزه روابط عمومی ها در این بخش را از دیگر چالش ها عنوان کرد و افزود: وقتی بودجه نباشد، چطور می شود برنامه ریزی کرد و همین امر خودش باعث مشکلات است.

ضرورت حرکت به سمت نسل سوم روابط عمومی ها

عضو شورای هماهنگی روابط عمومی های استان و مسوول روابط عمومی دانشگاه آزاد زنجان با بیان اینکه نسل اول روابط عمومی در خلال جنگ جهانی دوم و به عنوان ابزاری برای اقناع در آن کارزار مورد استفاده بود، گفت: ما در حال حاضر با نسل دوم روابط عمومی ها سر و کار داریم و به دلیل موجه بودن با چالش های متفاوت و سرعت تغییرات، دیگر این مدل هم پاسخگوی نیاز مخاطبان نیست و ما نیاز به حرکت به سمت نسل سوم روابط عمومی ها داریم.

علی اکبر شیوخی با بیان اینکه ما در حوزه روابط عمومی با یک سیستم واگرا مواجه هستیم، اظهار کرد: در چنین وضعیتی روابط عمومی نمی تواند حلقه واسط بین دورن و بیرون سیستم باشد.

وی با بیان اینکه تعریف نشدن پیوست رسانه ای برای ماموریت های دستگاهی از جمله چالش های حوزه روابط عمومی است، اظهار کرد: ما به حوزه روابط عمومی همواره به عنوان ابزار نگاه کرده ایم در حالیکه باید نگاه سیستمی به این حوزه داشت.

شیوخی خاطرنشان کرد: سواد رسانه ای فقط شامل آشنایی با ابزارهای ارتباطی نیست بلکه نگاه به بطن و ژرفای موضوعات به جای نگاه سطحی، مولفه مهم در این حوزه است.

وی بر ضوررت توجه به تولید محتواها در روابط عمومی ها و رسانه ها تاکید کرد و گفت: آینده حوزه اطلاع رسانی تحت هوش مصنوعی است و دیگر روابط عمومی سنتی و کاغذی جایی نخواهد داشت و ما باید خودمان را با سرعت تحولات در این حوزه منطبق کنیم و گرنه عقب خواهیم ماند.