سنگینی صف‌های فروش، کمر شاخص کل بورس را شکست
به گزارش خبرنگار مهر، همانطور که در گزارش روز سه‌شنبه عنوان شد شاخص کل بورس تهران امروز شنبه ۱۷ خرداد ماه ۱۴۰۴، با افت ۴۴۴۵۱ واحدی در نیم ساعت اول معاملات حمایت ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار واحدی را از دست داد و به تراز ۳,۰۵۷,۵۰۳ واحدی عقب نشینی کرد و نسبت به سقف ۳,۲۵۹,۴۳۱ واحد تا لحظه تنظیم گزارش بیش از ۵.۵ درصد کاهش یافت.
اگرچه سطح ۳,۱۰۰,۰۰۰ واحدی تاکنون مانع از افت بیشتر شاخص کل بورس تهران شده بود اما تعدد برخوردها بدون بازگشت‌های قدرتمند به‌جای تقویت این سطح، آن را در معرض فرسایش و شکست قرار داد.
امروز شاخص کل هم وزن بورس تهران نیز همسو با افت شاخص کل، با افت ۸۳۵۵ واحدی مواجه شده و اکنون به تراز ۹۴۸,۱۸۸ واحدی رسیده است.
گروه بانک، خودرو و فلزات اساسی به ترتیب با ارزش معاملات ۴۵۸، ۲۱۶ و ۲۰۹ میلیارد تومانی برترین گروه‌های صنعت از نظر ارزش معاملات تا لحظه تهیه این گزارش هستند.
نمادهای مؤثر بورسی و فرابورسی
۳ نماد فارس، فولاد و وبملت با مجموع اثر منفی ۱۳۴۵۰ واحدی مؤثرترین نمادهای بورسی بر شاخص کل تا این لحظه بوده‌اند و نماد ومپنا با اثر منفی ۲۰ واحدی در کنار ۲ نماد آریان، فزر با مجموع اثر مثبت ۳۱ واحدی پر تأثیرترین نمادها بر شاخص کل فرابورس تا این لحظه هستند.
ضمناً در صدر پرتراکنش‌ترین نمادهای بورسی به ترتیب سه نماد ولنوین، وتجارت و خودرو قرار دارند و در بازار فرابورس نمادهای پیزد، رپویا و سلیم پرتراکنش‌ترین نمادهای فرابورسی هستند.
برترین‌های عرضه و تقاضا
در سمت تقاضا ۳ نماد بفجر، آلومینا و سیلام به ترتیب با صف خرید ۱۴۷، ۱۰۳ و ۳۳ میلیارد تومانی برترین تقاضای بازار را در نیم ساعت اول بازار ثبت کرده‌اند و از طرف دیگر ۳ نماد دارا یکم، وساپا و شتاب به ترتیب هرکدام با صف فروش‌های ۲۱۰، ۱۲۳ و ۸۳ میلیارد تومانی در صدر صف‌های فروش جای گرفته‌اند.
گردش نقدینگی در بازار
شاخص‌های امروز بازار سرمایه تحت تأثیر خروج نقدینگی (خرید حقوقی) ۱۴۸۰ میلیارد تومانی و خروج نقدینگی از صندوق‌های درآمد ثابت به میزان ۳۹۰ میلیارد تومان بود که ارزش معاملات خرد ۳۰۰۷ میلیارد تومانی، تشکیل صف خرید در ۲۶ نماد مجموعاً به ارزش ۵۱۶ میلیارد تومان و صف فروش ۲۹۸ نماد مجموعاً به ارزش ۲,۳۶۰ میلیارد تومان قرار گرفت.
امروز و تا این لحظه سرانه خرید و فروش حقیقی به ترتیب به میزان ۲۷.۵ و ۶۳.۵ میلیون تومان است.
درسی برای آینده: برخورد مکرر قیمت با سطوح حمایت و مقاومت؛ نشانه‌ای از قدرت یا ضعف؟
افت بیش از ۴۴ هزار واحدی امروز بازار در شرایطی رخ داد که شاخص کل برای ۳۳ روز کاری در کانال ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد در حال نوسان و تصمیم‌گیری بود و کاهش چشمگیر ارزش معاملات به زیر ۱۰ هزار میلیارد تومان و از طرف دیگر ورود سنگین پول به صندوق‌های درآمد ثابت شانس صعود شاخص را هر روز کمتر کرد و احتمال اصلاح تقویت شد.
نمودار زیر تغییرات روزانه شاخص کل بورس تهران را از ابتدای آبان ۱۴۰۳ نشان می‌دهد.
در بازارهای مالی، سطوح حمایت و مقاومت از مفاهیم بنیادین تحلیل تکنیکال محسوب می‌شوند؛ نقاطی که معامله‌گران بر اساس آن‌ها تصمیم به ورود یا خروج از موقعیت‌ها می‌گیرند. اما یکی از چالش‌های تحلیلی مهم، نحوه تفسیر واکنش قیمت به این سطوح است: آیا تکرار برخورد قیمت با یک سطح حمایتی یا مقاومتی باعث تقویت آن سطح می‌شود یا به‌مرور آن را تضعیف می‌کند؟
مطابق نظر برخی تحلیلگران تکنیکال تکرار واکنش مثبت قیمت به یک سطح، نشان از اعتبار و قدرت آن دارد. این دیدگاه بر این اساس شکل گرفته که معامله‌گران، چنین سطوحی را به‌عنوان نقاط حساس شناسایی کرده و در برخوردهای بعدی، واکنش‌های پرحجم‌تری از خود نشان می‌دهند. در واقع، هر بار که قیمت به این سطح نزدیک شده و بازمی‌گردد، آن سطح بیشتر در ذهن فعالان بازار تثبیت می‌شود.
از سوی دیگر، بعضی تحلیلگران به نکته‌ای متفاوت اشاره می‌کنند: آن‌ها معتقدند که هر بار برخورد قیمت با سطح حمایت یا مقاومت، در واقع بخشی از سفارش‌های دفاعی (چه خرید و چه فروش) را مصرف می‌کند. به زبان ساده‌تر، اگر یک حمایت قوی با فشار فروش چندباره مواجه شود، پس از چند نوبت ممکن است دیگر خریداران کافی برای حفظ سطح باقی نمانده باشند. بنابراین، این سطح مستعد شکسته شدن خواهد بود.
این دو دیدگاه، اگرچه در ظاهر متناقض به نظر می‌رسند، در عمل مکمل یکدیگرند. در مراحل ابتدایی، تکرار موفق در بازگشت قیمت از یک سطح می‌تواند آن را معتبر جلوه دهد. اما در ادامه و با کاهش توان عرضه یا تقاضا، همان سطح ممکن است به نقطه شکست تبدیل شود.
در همین چارچوب، تحلیل شاخص کل بورس تهران و واکنش‌های مکرر آن به محدوده ۳,۱۰۰,۰۰۰ واحدی – که در ۳۳ روز کاری گذشته همواره مورد حمایت واقع شده – باید با نگاهی دقیق و چندوجهی بررسی شود. اگرچه گروهی از تحلیلگران کلاسیک این رفتار حمایتی را نشانه‌ای از کف حمایتی قوی قلمداد می‌کردند، اما گروهی دیگر از تحلیلگران بر این باور بودند که تکرار برخورد، ممکن است انرژی حمایتی را تضعیف کرده و زمینه‌ساز یک شکست ناگهانی شود، که تا این لحظه همینطور هم شد!
در تحلیل حمایت و مقاومت، هیچ قاعده قطعی و یک‌سویه‌ای وجود ندارد. شناخت روان‌شناسی بازار، بررسی حجم معاملات، بررسی شکست‌های جعلی (Fake Breakouts) و ترکیب آن‌ها با دیگر ابزارهای فنی، راهکار هوشمندانه‌تری برای تصمیم‌گیری در بازارهای پرنوسان امروز خواهد بود.
علائم قابل‌اعتماد شکسته شدن یک سطح حمایتی
۱. مهم‌ترین نشانه اولیه، بسته شدن کندل زیر سطح (Closing Below Support)
اگر در تایم‌فریم قابل‌اعتماد (مثلاً روزانه یا هفتگی) یک کندل کامل زیر سطح بسته شود، به‌ویژه با بدنه بزرگ، احتمال شکست بالا می‌رود.
۲. حجم معاملات بالا هنگام شکست (Volume Confirmation)
اگر شکست با حجم غیرعادی و بالا همراه باشد، نشان می‌دهد که فشار فروش واقعی است، نه صرفاً یک فریب بازار (Fake Breakout).
در بازار بورس ایران، افزایش ارزش معاملات یا افزایش تعداد فروشنده‌ها در آن سطح، تأیید خوبی است.
۳. عدم بازگشت سریع قیمت (Lack of Rejection Wicks)
اگر پس از نفوذ به سطح حمایتی، قیمت به سرعت به بالا برنگردد (مثلاً با یک سایه بلند رو به پایین)، احتمالاً سطح شکسته شده است.
۴. تبدیل سطح حمایتی به مقاومت (Role Reversal)
اگر پس از شکست، قیمت دوباره به سطح حمایتی برگردد اما نتواند از آن عبور کند و با فشار فروش مواجه شود، این تأیید مهمی است. در این حالت، سطح حمایتی به مقاومتی جدید تبدیل می‌شود (Resistance Turned Support).
۵. برهم خوردن ساختار بازار (Market Structure Break)
اگر با شکست کف، کف پایین‌تری (Lower Low) نسبت به قبل شکل بگیرد و روند قبلی صعودی بوده، شکست ساختار رخ داده است.
۶. افزایش قدرت کندل‌ها در جهت شکست
کندل‌هایی با بدنه بزرگ، مومنتوم بالا و بدون سایهٔ مخالف نشان‌دهندهٔ قدرت شکست هستند. کندل‌های دو یا سه تای پی‌درپی نزولی، تأیید خوبی است.
۷. عدم واکنش قیمت در محدوده برگشتی (Pullback Failure)
پس از شکست، اگر قیمت برنگردد یا در صورت برگشت نتواند بیشتر از ۳۸٪ فیبوناچی حرکت نزولی را بازیابی کند، کف احتمالاً از دست رفته است.
نشانه‌های فریب‌دهنده یا شکست جعلی (Fakeout)
نفوذ با سایه و برگشت سریع: در این حالت فقط سایه کندل از سطح عبور کرده و قیمت در پایان بسته شدن به بالای سطح برگشته است.
حجم پایین در شکست: نشان می‌دهد بازیگران اصلی هنوز وارد نشده‌اند و ممکن است شکست ناپایدار باشد.
پولبک موفق به سطح و برگشت بالا: یعنی سطح هنوز اعتبار دارد.
شاخص کل بر سر دوراهی، بازگشت از حمایت یا فرصتی برای فروش؟ شاخص کل به کدام‌سو می‌رود؟
با گذشت بیش از ۳۳ روز کاری از نوسان شاخص کل بورس در محدوده ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد، اکنون به نظر می‌رسد که این سطح مهم تکنیکالی دیگر کارایی خود را از دست داده و بازار با فشار فروش گسترده‌ای مواجه است. ارزش سنگین صفوف فروش و ارزش پایین معاملات، حاکی از آن است که حمایت کلیدی شاخص شکسته شده و شاخص کل به زیر این سطح روانی سقوط کرده است.
در این مدت، شاخص حدود ۶ بار از این محدوده بازگشت؛ موضوعی که در نگاه نخست می‌توانست بر اعتبار این حمایت صحه بگذارد، اما نوع رفتار بازار و نبود تقاضای مؤثر، تصویر متفاوتی ارائه داد. بازگشت‌های ضعیف و بی‌رمق، نه‌تنها از اعتبار سطح ۳.۱ میلیون واحد کم کرد، بلکه آن را در معرض فرسایش قرار داد؛ موضوعی که اکنون با شکست این سطح به‌وضوح خود را نشان می‌دهد.
در روزهای اخیر، افت قابل‌توجه ارزش معاملات خرد و افزایش ورود پول به صندوق‌های درآمد ثابت، به‌روشنی از کاهش تمایل فعالان بازار به پذیرش ریسک حکایت دارد. تغییر جهت نقدینگی، آن‌هم در مجاورت یک حمایت کلیدی، پیام مشخصی برای فعالان بازار دارد: بی‌اعتمادی به تداوم روند صعودی.
از منظر تکنیکال، بازار هیچ نشانه‌ای از بازگشت به روند صعودی بروز نمی‌دهد. حجم معاملات پایین و غیبت خریداران مؤثر، احتمال شکل‌گیری یک واکنش معنادار به شکست حمایت را به حداقل رسانده است. با توجه به این شرایط، می‌توان گفت شاخص کل حمایت مهم خود را از دست داده و چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازار همچنان نزولی باقی می‌ماند.
اکنون نگاه‌ها به محدوده ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار واحد دوخته شده؛ جایی که می‌تواند به‌عنوان حمایت بعدی تلقی شود. البته تنها در صورتی که جریان نقدینگی بهبود یابد و اعتماد از دست‌رفته بازیابی شود، این سطح می‌تواند به بازگشت روند کمک کند. در غیر این‌صورت، خطر ریزش بیشتر شاخص همچنان پابرجاست.
