به گزارش غذا و تغذیه به نقل از شهرمردم ، با دزدیده شدن دو دوربین در بالادست و پایین دست پالایشگاه شیراز که آلودگی آب رودخانه کر را به صورت آنلاین بررسی می کرد ،اجرای مانیتورینگ آنلاین دریاچه مهارلو در دو راهی بودن و نبودن قرار گرفته است
فرخنده آشوری،شهرمردم
دریاچه مهارلو موسوم به دریاچه نمک (در جنوب‌شرقی شیراز) یکی از مهمترین تالاب‌های ایران است که طی دهه‌های اخیر به‌دلیل کاهش آب، ورود فاضلاب، زه‌آب کشاورزی، و پساب‌های صنعتی با بحران شدید آلودگی مواجه شده است. براساس مطالعات و پژوهش‌هایی که تاکنون انجام شده، بیشترین سهم آلودگی این تالاب مربوط به «فاضلاب شهری» است، بیشترین آلاینده ورودی به مهارلو فاضلاب تصفیه‌نشده یا نیمه‌تصفیه شده شهر شیراز و شهرک‌های اطراف است و دومین نوع آلودگی این تالاب از «زه‌آب کشاورزی» است که مهمترین عامل در آلودگی نیتراتی و فسفاتی آب به شمار می‌رود و «پساب صنعتی» سومین نوع آلودگی است که زیست این تالاب را به خطر انداخته است.
شهرداری‌ها (فاضلاب شهری)؛ صنایع غذایی و شیمیایی (پساب صنعتی)؛ کشاورزان و باغداران (زه‌آب حاوی سموم، کود و شوری بالا)؛ دامداری‌ها (پساب حیوانی و فاضلاب کارگاهی)؛ شهرک‌های صنعتی اطراف (کمتر ولی قابل توجه در برخی مناطق)، مهمترین صنوف و صنایع آلوده کننده این تالاب مهم و حیاتی استان فارس هستند که با وجود پایش مداوم و دوره ای آب این تالاب همچنان در حال آلوده سازی مهارلو بوده و طبق آخرین گزارش‌ها، شاخص شوری آب بسیار بالاست (بالاتر از استاندارد تالاب‌ها)، مقدار نیترات، آمونیوم و فسفات بیشتر از حد مجاز و میانگین سالانه غلظت برخی فلزات مثل سرب و کادمیم در حاشیه دریاچه بالاتر از حد استاندارد است.
در تاریخ 9 تیر در اداره کل محیط زیست استان فارس جلسه ای در راستای ارائه نهایی طرح پایش کمی و کیفی آب تالاب مهارلو با حضور مسئولان محیط زیست، پژوهشگران، آب منطقه ای و اساتید دانشگاه برگزار شد که در پایین آن جلسه، کارشناسان بر پایه یافته‌های مطالعاتی که در این حوزه داشتند، چند راهکار کلیدی برای حفاظت و بهبود وضعیت زیست‌محیطی تالاب مهارلو معرفی کردند. یکی از این راهکارها نصب سامانه مانیتورینگ آنلاین برای پایش مداوم شرایط تالاب، نظارت دقیق بر عملکرد صنایع اطراف بود، راهکاری که به نظر می رسد تا این لحظه قابلیت عملیاتی شدن را ندارد.
اجرای طرح نصب مانیتورینگ آنلاین با همکاری محیط زیست فارس و آب منطقه ای فارس شاید بتواند راهکاری برای حل این معضل محیط زیستی باشد، فرآیند نصب سامانه مانیتورینگ آنلاین به دلیل محدودیت مالی و زیرساختی تا امروز (تابستان ۱۴۰۴) فقط به مرحله مطالعاتی رسیده است و بنظر نمی رسد هم اجرایی شدن این طرح را در آینده‌ای نزدیک شاهد باشیم، بنابراین به سراغ یکی از معاونان محیط زیست فارس رفتیم تا نظر وی را در مورد این طرح جویا شویم.
در راستای تقویت نظارت و حفاظت بر دریاچه مهارلو، معاون محیط زیست استان فارس از اجرای طرحی خبر داد که قرار است تحول بزرگی در پایش و حفاظت از این تالاب ارزشمند ایجاد کند، البته به گفته وی این طرح فقط یک پایش فیزیکی است و در رصد آلودکی این تالاب نقشی ندارد.
نبی‌الله مرادی، در گفتگو با خبرنگار روزنامه شهر مردم گفت: در حال حاضر پایش فیزیکی به‌عنوان نخستین اقدام در دستور کار قرار گرفته و به‌زودی با نصب دوربین‌های مدرن بر روی دکل مهارلو، امکان پایش برخط و مستمر این منطقه فراهم خواهد شد.
وی ادامه داد: هدف اصلی این طرح، افزایش ضریب امنیت و نظارت محیط‌بانی بر تالاب است؛ به‌گونه‌ای که حتی اداره کل محیط زیست فارس نیز خواهد توانست به‌صورت آنلاین و لحظه‌ای شرایط دریاچه و اطراف آن را تحت رصد قرار دهد.
مرادی با بیان اینکه بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، این دوربین‌ها تا شعاع پنج کیلومتری اطراف دکل را پوشش خواهند داد، تصریح کرد: با اجرای این طرح، این امکان فراهم خواهد آمد تا نهادهای مرتبط نه تنها حرکت‌ها و رخدادهای مشکوک در حاشیه دریاچه، بلکه وضعیت قایق‌ها و سواحل مهارلو را نیز به دقت زیر نظر داشته باشند.
به گفته معاون محیط زیست فارس، این طرح با اختصاص اعتبار در سال جاری و انتخاب پیمانکار از طریق برگزاری مناقصه وارد فاز اجرایی شده و پیش‌بینی می‌شود طی یک ماه آینده تجهیزات لازم در محل منصوب و فعال شود.
مرادی با اشاره به اهمیت این اقدام، عنوان کرد: اگر اجرای این پروژه نتیجه رضایت‌بخشی داشته باشد، می‌توان از آن به عنوان الگویی برای استقرار پایش‌های آنلاین و فناورانه در سایر تالاب‌ها و پهنه‌های آبی استان و حتی برای مانیتورینگ آنلاین آلودگی آب استفاده کرد.
او در عین حال، با اشاره به تجربیات تلخ گذشته در مورد اجرای مانیتورینگ آنلاین آلودگی آب رودخانه کر و تلاش برای بررسی آنلاین آلودگی پالایشگاه بر این رودخانه، عنوان کرد: دو دوربین در بالادست و پایین دست پالایشگاه مصب شد اما متأسفانه به دلیل سرقت دوربین‌ها، آن پروژه با شکست روبه‌رو شد و تجربه موفقی به‌دست نیامد.
مرادی ابراز امیدواری کردکه این بار با برنامه‌ریزی دقیق‌تر و تمهیدات امنیتی لازم، بتوانند از تکرار چنین مشکلاتی جلوگیری کرده و مسیر پایش هوشمندانه دریاچه مهارلو را هموار سازند.
طرح جدید نصب دوربین‌های نظارتی در مهارلو، تلاشی مهم در جهت بهره‌گیری از فناوری‌های نوین برای رسیدن به هدف بزرگ حفاظت از منابع طبیعی و تالاب‌های پرارزش استان فارس است؛ تجربه‌ای که در صورت موفقیت می‌تواند نقطه عطفی در رویکردهای محیط زیست کشور باش
