ایران و تاجیکستان در مسیر تجارت ۵۰۰ میلیون دلاری با تمرکز بر انرژی

به گزارش خبرگزاری مهر، سید علی مدنی‌زاده وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران امروز (دوشنبه ۲۲ مهر) در مجمع بین‌المللی سرمایه‌گذاری بر توسعه همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی ایران و تاجیکستان تأکید کرد.

وی گفت: حضور در این گردهمایی در شهر زیبای دوشنبه مایه افتخار است و از میزبانی گرم دولت تاجیکستان و رئیس‌جمهور امامعلی رحمان تشکر می‌کنم.

وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: این کنفرانس با محوریت سرمایه‌گذاری سبز، پلی برای تبادل ایده‌ها و دروازه‌ای به سوی آینده‌ای پایدار و پررونق برای منطقه است.

مدنی‌زاده اظهار کرد: دیدار اخیر رؤسای جمهور ایران و تاجیکستان نقطه عطفی در روابط دو کشور بود که با امضای ۲۳ سند همکاری به ارزش نیم میلیارد دلار، عزم جدی برای تعمیق مشارکت اقتصادی را نشان داد.

وی تأکید کرد: چشم‌انداز مشترک برای افزایش تجارت فراتر از ۵۰۰ میلیون دلار، با توافق‌هایی در زمینه حمل‌ونقل، گمرک، شیلات، معدن و کشاورزی، پایه‌های این همکاری را مستحکم کرده است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: تاجیکستان با ظرفیت‌های گسترده در انرژی سبز، معدن و منابع آبی، بستری مطمئن برای سرمایه‌گذاری است.

وی گفت: ایران، علی‌رغم تحریم‌ها، با تمرکز بر تنوع‌بخشی و نوآوری، آماده همکاری منطقه‌ای به‌ویژه با تاجیکستان در حوزه‌های انرژی پاک، اقتصاد دیجیتال، حمل‌ونقل، کشاورزی، دارو و صنایع معدنی است.

مدنی‌زاده خاطرنشان کرد: جهان در آستانه تحول دیجیتال است و ایران با توانمندی در هوش مصنوعی و بلاک‌چین، آماده انتقال تجربیات خود به تاجیکستان برای توسعه فناوری و تربیت متخصصان است.

وی در پایان اظهار داشت: همکاری‌های منطقه‌ای، ریشه در تاریخ جاده ابریشم دارد و توسعه متوازن تنها با تقویت پیوندهای دوجانبه و چندجانبه محقق می‌شود.

متن کامل سخنرانی وزیر اقتصاد در مجمع بین‌المللی سرمایه‌گذاری به شرح زیر است:

جناب آقای امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور محترم جمهوری تاجیکستان

اعضای محترم هیئت‌های دولتی

حضور در این گردهمایی باشکوه در شهر زیبای دوشنبه مایه شادی عمیق و افتخاری بی‌کران برای من است. صمیمانه از دولت محترم جمهوری تاجیکستان، به‌ویژه عالیجناب رئیس‌جمهور، به‌خاطر میزبانی گرم، صادقانه و بی‌نظیرشان برای این رویداد تشکر می‌کنم.

این کنفرانس با محوریت الهام‌بخش «سرمایه‌گذاری سبز، فرصت امروز برای توسعه پایدار فردا»، نه‌تنها پلی برای تبادل تجربیات و ایده‌هاست، بلکه دروازه‌ای به‌سوی آینده‌ای درخشان، پایدار و پررونق برای کشورهای ما و کل منطقه است.

خانم‌ها و آقایان

هم‌اکنون شاهد فصلی به‌راستی تاریخی در مناسبات برادرانه ایران و تاجیکستان هستیم. دیدار جناب آقای رحمان، رئیس‌جمهور محترم جمهوری تاجیکستان، و جناب آقای دکتر پزشکیان، رئیس‌جمهور محترم جمهوری اسلامی ایران، نقطه عطف مهمی در روابط دو کشور است. این دیدار محوری که به امضای ۲۳ سند همکاری به ارزش نزدیک به نیم میلیارد دلار انجامید، تأکید قاطعی بر تعمیق مشارکت اقتصادی ما داشت. چشم‌انداز مشترک رئیس‌جمهور امامعلی رحمان و رئیس‌جمهور پزشکیان برای افزایش حجم مبادلات تجاری فراتر از مرز ۵۰۰ میلیون دلار، گواهی بر این عزم تازه است. توافق‌های مشخص در زمینه کریدورهای حمل‌ونقل مشترک، استفاده از بنادر جنوبی ایران، همکاری گمرکی و ایجاد شرکت‌های مشترک در بخش‌های شیلات، معدن و کشاورزی، سنگ‌بناهای ملموس این عصر تازه هستند. این همکاری اقتصادی تقویت‌شده که ریشه در پیوندهای ژرف تاریخی و فرهنگی ما دارد و با گفت‌وگویی مستقیم و هدفمند بین رهبران ما تسهیل می‌شود، نه‌تنها رونق متقابل، بلکه ثبات و پیشرفت بیشتری برای کل منطقه ما به ارمغان می‌آورد.

خانم‌ها و آقایان

سنت دیرینه همکاری و تعامل میان کشورهای این منطقه به دوران جاده ابریشم بازمی‌گردد؛ جایی که برقراری صلح، تأمین امنیت تجارت و تسهیل فعالیت‌های اقتصادی، پایه‌های امنیت و توسعه بودند. این تاریخ نشان می‌دهد که مردمان این منطقه از دیرباز درک اقتصادی را پرورش داده‌اند و دیگر ابعاد مشارکت و همکاری حول این محور اصلی ساخته و تقویت شده است.

ما معتقدیم که توسعه باید همه‌جانبه و متوازن باشد؛ هیچ کشوری نمی‌تواند در حالی که شکاف‌های قابل‌توجهی با همسایگانش وجود دارد، از نعمت‌های ثروت و پیشرفت برخوردار شود. بنابراین، دستیابی به اهداف بزرگ اقتصادی ملت‌های ما در گرو استحکام پیوندهای منطقه‌ای و ارتقای همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه با محوریت توسعه و رشد اقتصادی است.

ویژگی مهم دیگری که این رویداد را به‌طور خاص حائز اهمیت می‌سازد، میزبانی آن در سرزمین ارجمند جمهوری تاجیکستان است. تاجیکستان نه‌تنها به‌عنوان کشوری با ریشه‌های فرهنگی غنی و ارزشمند در منطقه آسیای مرکزی شناخته می‌شود که من به‌عنوان یک ایرانی شخصاً می‌توانم از اصالت این ریشه‌ها گواهی دهم، بلکه یکی از کانون‌های اصلی اقتصادی و توسعه‌ای در منطقه نیز هست.

تجربه گسترده و ظرفیت قابل‌توجه جمهوری تاجیکستان در توسعه انرژی سبز، همراه با پتانسیل استثنایی آن در بخش معدن و منابع آبی فراوان، ترکیبی متعادل از تمامی عناصر ضروری موردنیاز برای فعالیت‌های اقتصادی پربازده را ایجاد کرده و پایه‌ای مطمئن برای سرمایه‌گذاری فراهم می‌کند.

خوشبختانه این رویداد در زمانی برگزار می‌شود که اتحادیه‌ها و مکانیسم‌های گوناگون همکاری‌های منطقه‌ای شکل گرفته و در حال تکامل هستند. برای نمونه، جمهوری اسلامی ایران و کشور میزبان ما، تاجیکستان، و دیگر کشورهای همسایه و مهمانان دعوت‌شده به این رویداد، در چندین سازمان از جمله سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو)، سازمان همکاری شانگهای و سازمان همکاری اسلامی، عضویت مشترک دارند.

در این راستا، جمهوری اسلامی ایران – به‌عنوان یکی از مقاوم‌ترین اقتصادهای منطقه – علی‌رغم تحریم‌های ناعادلانه و غیرقانونی در سال‌های اخیر، با تمرکز بر تنوع‌بخشی، نوآوری و پایداری، ریشه‌های خود را در خاک حاصل‌خیز تجربیات گذشته استوار ساخته است. ایران آماده همکاری برای توسعه فراگیر منطقه‌ای با همه کشورهای این منطقه، به‌ویژه تاجیکستان، است.

رؤسای محترم و حضار گرامی

بگذارید در فرصت محدود موجود، به برخی محورهای کلیدی همکاری‌های منطقه‌ای اشاره کنم:

حوزه انرژی با تأکید بر منابع تجدیدپذیر

اگرچه ایران یکی از بزرگ‌ترین ذخایر نفت و گاز در جهان را داراست، اما اخیراً، به‌ویژه در طول سال گذشته، گام‌های بلندی در جذب سرمایه‌گذاری در بخش‌های انرژی پاک و تجدیدپذیر برداشته‌ایم. از نگاه ما، این امر می‌تواند به یکی از ارکان حیاتی همکاری‌های منطقه‌ای تبدیل شده و عرضه پایدار انرژی را در سراسر منطقه ارتقا دهد.

حوزه اقتصاد دیجیتال

برادران و خواهران تاجیکستانی، جهان امروز در آستانه یک تحول بزرگ دیجیتال قرار دارد و این یک فرصت طلایی برای ملت‌های هوشمندی مانند ماست که از قافله پیشرفت عقب نماند. فراتر از اقتصاد دیجیتال، آینده از آن هوش مصنوعی است. این فناوری دیگر یک مفهوم انتزاعی نیست، بلکه یک ابزار قدرتمند برای حل چالش‌های ملی و ایجاد فرصت‌های بی‌نظیر است.

جمهوری اسلامی ایران، با تکیه بر نیروی انسانی نخبه و متخصص در حوزه‌های مرتبط با فناوری‌های نوین، از جمله بلاک‌چین و هوش مصنوعی، ظرفیت‌های بزرگی را خلق کرده است. ما آماده‌ایم تا با انتقال تجربیات موفق خود در ایجاد کسب‌وکارهای پلتفرمی، زیرساخت‌های پرداخت الکترونیک، توسعه تجارت الکترونیک، توسعه هوش مصنوعی و استقرار دولت الکترونیک، همراه برادران تاجیکستانی باشیم. این همکاری تنها به توسعه فناوری محدود نمی‌شود، بلکه با تربیت نسل جدیدی از متخصصان مشترک، بنیان‌های رهبری فناورانه منطقه را برای دهه‌های آینده شکل خواهد داد. این همان آینده‌ای است که ما می‌توانیم با هم و از امروز برای آن برنامه‌ریزی کنیم.

حوزه حمل‌ونقل و لجستیک

همان‌گونه که پیش‌تر اشاره شد، ریشه‌های مبادلات منطقه‌ای ما را می‌توان در امتداد کریدورهای اقتصادی تاریخی ردگیری کرد. ایران آمادگی دارد برای ایجاد و تقویت این کریدورها، به‌ویژه با تاجیکستان و کشورهای محصور در خشکی، جهت تأمین منافع متقابل همکاری نماید.

حوزه کشاورزی و صنایع غذایی

غذا و کشاورزی از کهن‌ترین و حیاتی‌ترین پیوندهای میان جوامع هستند که تأمین و پایداری آن‌ها برای همه دولت‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به تأثیر مستقیم آن‌ها بر معیشت مردم، حتی سخت‌ترین محدودیت‌ها نیز به‌ندرت به انزوای کامل منجر می‌شود؛ کشورهای منطقه همچنان از دستاوردها و چالش‌های یکدیگر متأثر می‌شوند. از این‌رو، ایجاد پروژه‌های مشترک سرمایه‌گذاری با منافع تقسیم‌شده، پایه‌ای مستحکم برای همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای فراهم می‌کند.

حوزه دارو و محصولات پزشکی

ایران، با پیشینه‌ای قوی در تولید دارو، تجهیزات پزشکی و فناوری‌های مرتبط، می‌تواند شریکی قابل‌اعتماد و توانا برای کشورهای منطقه در تولید داروهای تخصصی و باکیفیت و همچنین تولید و تأمین تجهیزات پزشکی مدرن باشد.

حوزه معدن و صنایع معدنی

معدن و صنایع وابسته به آن، که بر اساس ویژگی‌های زمین‌شناسی و نه مرزهای سیاسی توسعه می‌یابند، اغلب زمینه مشترکی برای همکاری میان کشورهای منطقه و به‌ویژه تاجیکستان فراهم می‌کنند. ایران آماده است تا با جذب سرمایه‌گذاری برای توسعه صنایع معدنی و نیز صادرات خدمات فنی و مهندسی شرکت‌های متخصص خود، با کشورهای منطقه همکاری نماید.

فراتر از این حوزه‌ها، جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان آماده هستند تا از سرمایه‌گذاران ارجمند جهانی در زمینه‌هایی همچون پروژه‌های مشترک تثبیت اقلیم، مدیریت منابع آب، ابتکارات قابل‌اجرا در بخش‌های نفت، گاز و پتروشیمی، توسعه زیرساخت‌ها، تبادلات گردشگری – از جمله اکوتوریسم و گردشگری سلامت -، تولید محصولات نهایی پیشرفته و دیگر بخش‌های اقتصادی، میزبانی به عمل آورند.

در پایان، یک‌بار دیگر مراتب سپاس صمیمانه خود را به عالیجناب رئیس‌جمهور تاجیکستان و برگزارکنندگان این رویداد اعلام می‌دارم. اجازه دهید با این ابیات جاودان از شاعر بزرگ، فردوسی طوسی، سخن را به پایان برسانم:

هر آنکس که جوید همی برتری

هنرها بباید بدین داوری

یکی رای و فرهنگ باید نخست

دوم آزمایش نباید درست

سیوم یار باید به هنگام کار

ز نیک و زید برگرفتن شمار

چهارم که مانی بجا کام را

ببینی از آغاز فرجام را

به پنجم اگر زورمندی بود

به تن کوشش اری بلندی بود

وزین هر دری جفت گردد سخن

هنر خیره بی آزمایش مکن

از آن پس چو یارت بود نیک ساز

بروبر به هنگامت آید نیاز

چو کوشش نباشد تن زورمند

نیارد سر آرزوها ببند

السلام علیکم و رحمه الله و برکاته

بر اساس این گزارش، مجمع بین‌المللی سرمایه‌گذاری دوشنبه ۲۰۲۵ (Dushanbe Invest-۲۰۲۵) امروز با حضور بیش از هزار نماینده از بخش‌های تجاری، سازمان‌های بین‌المللی، مؤسسات مالی و نهادهای دولتی از ده‌ها کشور جهان، در مجتمع ملی وحدت کوخی دوشنبه پایتخت تاجیکستان افتتاح شد.

این رویداد سه‌روزه که تا ۱۶ اکتبر – ۲۴ مهر – ادامه دارد، با تمرکز بر موضوع اصلی «سرمایه‌گذاری‌های سبز: فرصت‌های امروز برای آینده‌ای پایدار»، به بحث و گفتگو در مورد سرمایه‌گذاری سبز، توسعه پایدار و تحول دیجیتال اقتصاد تاجیکستان اختصاص یافته است.

مراسم افتتاحیه با سخنرانی رسمی رئیس‌جمهور تاجیکستان امامعلی رحمان، آغاز شد. رحمان در سخنان خود بر تعهد استراتژیک تاجیکستان به توسعه اقتصاد نوآورانه، سازگار با محیط زیست و دیجیتال تأکید کرد و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش‌های اولویت‌دار مانند انرژی پاک، فناوری‌های سبز و دیجیتال‌سازی را برجسته کرد.

وی اظهار داشت: این مجمع نه تنها بستری برای جذب سرمایه‌های خارجی است، بلکه گامی اساسی برای ایجاد مشارکت‌های پایدار و نوآورانه در سطح منطقه‌ای و جهانی به شمار می‌رود.

در میان مهمانان برجسته این رویداد، هیئتبلندپایه‌ای از جمهوری اسلامی ایران به ریاست سیدعلی مدنی‌زاده، وزیر امور اقتصادی و دارایی، حضور دارد. این هیئت که شامل مقامات ارشد اقتصادی و کارشناسان مالی است، برای تقویت روابط سرمایه‌گذاری دوجانبه و بررسی فرصت‌های همکاری در حوزه‌های سبز و دیجیتال به دوشنبه سفر کرده است. وزیر اقتصاد قرار است امروز در جلسه عمومی افتتاحیه سخنرانی کند.

حضور این هیئت، نشانه‌ای از علاقه رو به رشد ایران به سرمایه‌گذاری در آسیای مرکزی و تقویت پیوندهای اقتصادی با تاجیکستان است.