ضرورت بازنگری در قوانین سلامت؛ ۲۰ سال از قانون نظام پزشکی گذشته است
به گزارش خبرنگار مهر، نهمین دوره انتخابات هیأت مدیره‌های نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران در روز جمعه ۲۵ مهر ۱۴۰۴ برگزار خواهد شد. زمان شروع رأی‌گیری در همه حوزه‌های سراسر کشور، از ساعت ۷ صبح (جهت تکریم همکاران شیفت شب) آغاز و تا ساعت ۱۷ به مدت ۱۰ ساعت ادامه خواهد داشت همچنین مدت زمان رأی‌گیری به درخواست ستاد اجرایی و موافقت هیأت نظارت قابل تمدید خواهد بود.
در این راستا صاحب نظران این حوزه نکاتی را شفاف‌سازی کردند.
بهزاد پوپک دکترای علوم آزمایشگاهی در نشست خبری با جمعی از خبرنگاران، با اشاره به اهمیت آموزش و مهارت‌افزایی همکاران آزمایشگاهی در سراسر کشور گفت: در حوزه آزمون، اولین بحثی که مطرح است، بحث آموزش و ارتقای مهارت همکاران ما در سراسر کشور است و بحث دوم به اقتصاد پایدار و وضعیت آزمایشگاه‌های کشور مربوط می‌شود که متأسفانه در سال‌های اخیر با مشکلات جدی روبه‌رو شده‌اند.
وی با تأکید بر ضرورت تعریف تعرفه‌های واقعی افزود: مفهوم تعرفه واقعی به معنای تحمیل هزینه بیشتر به مردم نیست، بلکه هدف، حمایت همه‌جانبه از استانداردهایی است که در نهایت به نفع مردم خواهد بود و متأسفانه به نظر می‌رسد در برخی بخش‌ها این حمایت‌ها خدشه‌دار شده و همین امر مشکلاتی را در مسیر فعالیت جوانان و متخصصان کشور ایجاد کرده است.
پوپک تصریح کرد: ما برنامه جامعی برای توسعه و حمایت از آزمایشگاه‌ها داریم تا بتوانیم همکاران خود را در سراسر کشور توانمند کنیم و در عین حال، باید بستر مناسبی فراهم شود تا جوانان ما در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی بتوانند به اهداف علمی خود دست یابند.
وی با اشاره به اهمیت تحقیقات علمی گفت: بیش از ۷۰ درصد مقالات علمی کشور به نوعی وابسته به داده‌ها و نتایج آزمایشگاهی هستند و این نشان می‌دهد که تصمیم‌گیری‌های تخصصی در این حوزه، نقشی کلیدی در ارتقای علمی کشور دارد و باید به آن توجه ویژه‌ای شود.
وی افزود: مهم‌ترین کار ما در آزمایشگاه‌ها ایجاد انگیزه در میان دانشجویان و پژوهشگران جوان است، چراکه آینده کشور در گرو تلاش همین نسل است و باید از تمام ظرفیت‌ها و امکانات خود استفاده کنیم تا این جوانان با اشتیاق در مسیر علم و خدمت به مردم گام بردارند.
پوپک در پایان اظهار امیدواری کرد: با همفکری، همدلی و حمایت همه‌جانبه، می‌توانیم جایگاه علمی کشور را در حوزه علوم آزمایشگاهی ارتقا دهیم و نشان دهیم که ایران در این حوزه کمتر از هیچ کشوری در دنیا نیست و ان‌شاءالله بتوانیم در این مسیر، بهتر از همیشه گام برداریم.
عبدالحسین روح الامینی داروساز در ادامه گفت: داروسازی در واقع چهارراه علوم، حرفه، فن، هنر و مهارت است. پیشکسوتان و انجمن‌های معتبر همچون انجمن داروسازان ایران همواره در این مسیر نقش مهمی ایفا کرده‌اند و با وجود تمام گرفتاری‌ها، این عزیزان تکلیف خود را روشن می‌دانند و با صدور بیانیه‌های حمایتی از سراسر کشور، مشارکت فعال خود را اعلام کرده‌اند.
وی افزود: از این بابت خوشحالم که فعالیت‌های داروسازی در تهران با جدیت آغاز شده و در فضای حرفه‌ای و علمی کشور شور و اشتیاق تازه‌ای ایجاد کرده است.
این داروساز برجسته درباره چالش‌های اقتصادی سلامت گفت: یکی از محورهای اصلاحی باید بازنگری جدی در صنعت بیمه باشد. قراردادهای فعلی در بسیاری موارد یک‌طرفه و غیرمنصفانه‌اند و پرداخت‌ها با تأخیرهای طولانی مواجه می‌شوند. قانون تصریح دارد که در صورت تأخیر، پرداخت نباید کامل شود، اما عملاً این مقرره رعایت نمی‌شود. نظام پزشکی باید در آینده صدای بلند مطالبه‌گری اعضای خود در برابر وزارت بهداشت و بیمه‌ها باشد.
وی افزود: شورای عالی بیمه سلامت، به عنوان مرجع قانونی با حضور وزرای دفاع، بهداشت، سازمان برنامه، بیمه سلامت، تأمین اجتماعی و یک کرسی از نظام پزشکی، بستر مناسبی برای اعمال نظرات کارشناسی جامعه پزشکی است. ما امیدواریم با همبستگی موجود میان وزارت بهداشت و وزارت رفاه، شاهد آینده‌ای بهتر در اقتصاد سلامت کشور باشیم.
روح‌الامینی در پایان با اشاره به لزوم بازنگری در قوانین سلامت تأکید کرد: قانون فعلی نظام پزشکی مصوب سال ۱۳۸۳ است و باید متناسب با تحولات جدید به‌روزرسانی شود و همین‌طور قانون مادر دارو و مواد خوراکی مصوب ۱۳۳۴ نیز نیاز به اصلاح دارد. بیش از ده سال از ابلاغ سیاست‌های کلی سلامت می‌گذرد و زمان آن رسیده است که این سیاست‌ها به یک قانون جامع سلامت در مجلس تبدیل شود و نظام پزشکی در این مسیر نقش محوری خواهد داشت.
محمدرضا تقی حلی ساز متخصص طب فیزیکی و توان بخشی با تأکید بر اهمیت چندوجهی بودن مسائل حقوقی و صنفی جامعه پزشکی گفت: یکی از مباحث جدی در نظام سلامت، موضوع حقوق و امنیت شغلی پزشکان است که هم به جامعه پزشکی و هم به بیماران مرتبط می‌شود. بیماران گاهی در روند درمان دچار نارضایتی یا ابهام می‌شوند، اما نباید این موضوع به تعرض یا رفتار خشونت‌آمیز علیه پزشکان منجر شود.
وی افزود: در برخی موارد، متأسفانه شاهد اتفاقات تلخی بوده‌ایم؛ از جمله مواردی که پزشکان مورد تهدید یا حتی آسیب جدی قرار گرفته‌اند. چنین حوادثی زیبنده جامعه ما نیست و لازم است قوانین حمایتی مشخصی برای حفظ امنیت کادر درمان تدوین و اجرا شود. هیچ پزشکی نباید در محیط کاری خود مورد تعرض مستقیم قرار گیرد.
حلّی‌ساز با اشاره به فشارهای بالای شغلی در مراکز درمانی گفت: فشار کاری پزشکان و نیروهای درمانی در سال‌های اخیر به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است. کاهش تعداد دستیاران در رشته‌های تخصصی و کمبود نیرو در مراکز دانشگاهی باعث شده حجم کاری بین افراد محدود تقسیم شود و در نتیجه استرس شغلی مزمن در میان پزشکان افزایش یابد و این وضعیت در درازمدت بر کیفیت خدمات درمانی نیز اثر منفی می‌گذارد.
وی افزود: اگر بتوانیم نظام شیفت‌بندی پزشکان را با نگاه کارشناسی و برنامه‌ریزی دقیق بازنگری کنیم، بخش قابل توجهی از این فشارها کاهش می‌یابد و همچنین ضروری است سازوکارهای دفاع صنفی و حقوقی نظام پزشکی تقویت شود تا پزشکان در برابر مشکلات کاری و امنیتی حمایت مؤثرتری دریافت کنند.
علی دباغ استاد دانشکده پزشکی شهید بهشتی در ادامه گفت: کارآمدی، شفافیت و پاکدستی در سازمان نظام پزشکی از عوامل افزایش سرمایه اجتماعی و ارتقای کارآمدی کل نظام سلامت است.
وی با اشاره به خروج حدود ۳۰ هزار پزشک از چرخه طبابت گفت: این مسئله معادل از دست رفتن ۷ میلیارد دلار سرمایه انسانی در سال است و به اندازه یک چالش امنیت ملی اهمیت دارد.
به گفته دباغ، اختلاف نسبت پزشک به جمعیت در استان‌های کشور تا ۱۰ برابر است. وقتی تعرفه‌ها و امکانات در سراسر کشور یکسان دیده می‌شود، طبیعی است پزشکان تمایل کمتری برای فعالیت در مناطق محروم دارند.
وی خواستار بازنگری در سیاست‌های تعرفه، استفاده از داده‌های علمی برای توزیع پزشکان، و به‌روزرسانی قوانین نظام سلامت شد و تأکید کرد: نظام سلامت باید با سازوکارهای علمی و صنفی، نه روش‌های دستوری، اداره شود.
فرشید بسطامی جراح فک و صورت و استاد یار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: فضای مجازی مملو از تبلیغات غیرقانونی و گمراه‌کننده در حوزه دندان‌پزشکی است که نیازهای درمانی غیرواقعی به بیماران القا می‌کند.
وی افزود: با وجود تعهد و شایستگی ۹۹٪ از دندان‌پزشکان کشور، نظارت کافی بر مراکز غیرمجاز وجود ندارد. اداره دندان‌پزشکی وزارت بهداشت با نیروی انسانی محدود عمل می‌کند و باید سازمان نظام پزشکی با قدرت بیشتری وارد عمل شود.
بسطامی تأکید کرد: سازمان نظام پزشکی نباید جناحی عمل کند؛ این نهاد باید نماینده کل جامعه پزشکی باشد. دندان‌پزشکان نیز باید در تصمیم‌سازی‌های کلان نظام سلامت نقش فعال‌تری ایفا کنند.
زهرا عابدی ماما در ادامه با اشاره به اهمیت نقش ماماها گفت: رهبر انقلاب در سال ۱۳۹۳ فرمودند آحاد مردم مدیون ماماها هستند. ماماها در خط مقدم مراقبت از مادران و سلامت باروری قرار دارند و نقش مهمی در ارتقای نرخ موالید و جوانی جمعیت ایفا می‌کنند.
وی افزود: با وجود تأکید قانون بر پوشش بیمه‌ای خدمات مامایی، اجرای آن در مراکز درمانی با مشکل روبه‌روست و بسیاری از بیمه‌ها نسخ الکترونیک ماماها را نمی‌پذیرند. این موضوع موجب کاهش اعتماد مادران و نادیده گرفتن جایگاه ماماها در نظام سلامت شده است.
عابدی تأکید کرد: ماماها خواستار بهبود جایگاه خود در بخش‌های دولتی و خصوصی و بازنگری در آموزش‌های دانشگاهی مرتبط با سلامت باروری هستند. اصلاح سبک زندگی و آموزش درست می‌تواند بسیاری از مشکلات ناباروری را کاهش دهد.
وی در پایان هشدار داد: اگر روند فعلی ادامه یابد، تا سال ۱۴۵۰ ایران از پیرترین کشورهای جهان خواهد شد. حمایت از ماماها و تقویت نقش آنان در سیاست‌گذاری جمعیتی، یک ضرورت ملی است.
حبیب صدر متخصص اعصاب و روان در ادامه با اشاره به چالش‌های حوزه سلامت گفت: میزان بودجه اختصاص‌یافته به سلامت در تولید ناخالص ملی نقشی تعیین‌کننده در کیفیت خدمات درمانی دارد. در کشورهای در حال توسعه معمولاً حدود ۵ درصد GDP به سلامت اختصاص می‌یابد، اما افزایش این رقم به ۱۰ یا ۱۵ درصد می‌تواند تحولی اساسی در وضعیت بیمارستان‌ها، دارو، تجهیزات پزشکی و رضایت بیماران ایجاد کند.
وی افزود: ضروری است نظام سلامت کشور ارزیابی دقیقی از بهای تمام‌شده خدمات پزشکی داشته باشد و تعرفه‌ها بر مبنای واقعیت اقتصادی تنظیم شود. رعایت این اصل، هم شأن پزشک و هم حقوق بیمار را حفظ می‌کند و از فشار مالی بر مردم می‌کاهد.
صدر تصریح کرد: جامعه پزشکی انتظار دارد سازمان نظام پزشکی نقشی فعال‌تر در حمایت حرفه‌ای و صنفی از اعضا ایفا کند. در حالی که بسیاری از پزشکان تنها پرداخت‌کننده حق عضویت‌اند، حمایت عملی و ملموس در برابر مشکلات شغلی و امنیتی هنوز محسوس نیست.
مهدیه جمشیدیان متخصص دندان پزشکی با اشاره به نوسانات ارزی و افزایش هزینه مواد دندان‌پزشکی گفت: در حالی که قیمت مواد و تجهیزات روزبه‌روز بالا می‌رود، تعرفه‌های دندان‌پزشکی متناسب با واقعیت اقتصادی کشور تعیین نمی‌شود. هزینه تجهیز یک مطب دندان‌پزشکی امروز به چند میلیارد تومان رسیده است.
وی افزود: بیمه‌ها خدمات دندان‌پزشکی را با تعرفه‌های پایین و پرداخت‌های شش‌ماهه یا دیرتر انجام می‌دهند؛ این موضوع فشار مضاعفی بر دندان‌پزشکان وارد کرده است. اصلاح سازوکار پرداخت‌ها و بازنگری در تعرفه‌ها ضروری است.
مالیات‌های ناعادلانه و مقایسه نابرابر صنوف
جمشیدیان تأکید کرد: میزان مالیات دریافتی از جامعه پزشکی با سایر اصناف هم‌تراز نیست. این در حالی است که دندان‌پزشکان با سلامت و جان مردم سروکار دارند و همواره از فداکارترین اقشار جامعه بوده‌اند.
بهمن صبور داروساز با تأکید بر ضرورت افزایش مشارکت فعال داروسازان گفت: هدف اصلی من حضور در این دوره، ارتقای تعامل و همکاری میان همکاران در سطح کشور است تا نقش صنفی و حرفه‌ای داروسازان تقویت شود.
وی افزود: مطالبات داروسازان به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: دارو و بیمه. بخشی از مطالبات مربوط به دارو حدود ۵۴ درصد و بخش بیمه حدود ۳۴ درصد است و ما پیگیری می‌کنیم تا این مطالبات به‌صورت کامل و به موقع پرداخت شود.
صبور خاطرنشان کرد: با توجه به قوانین مصوب مجلس و اختیارات سازمان نظام پزشکی، در این دوره به مسائل عملیاتی و اجرایی حوزه داروسازی ورود خواهیم کرد تا مشکلات صنفی و اقتصادی برطرف شود.
مهدیه پوریزدان پناه دکترای تخصصی تغذیه و پزشک با اشاره به افزایش ظرفیت پزشکی در دانشگاه‌ها گفت: افزایش بی‌رویه ظرفیت و کیفیت ناکافی آموزش، باعث بروز مشکلات جدی در سرمایه انسانی سلامت شده و کرامت و شأن پزشکان را تحت تأثیر قرار داده است.
وی افزود: فضای مجازی و برخی دانشگاه‌های غیرانتفاعی زمینه رونق بخشیدن به سرمایه‌گذاری‌های غیرحرفه‌ای در حوزه سلامت را فراهم کرده‌اند. بخشی از بازار سلامت به جای ارائه خدمات علمی و تخصصی، به سمت فعالیت‌های تجاری و سودمحور رفته است.
پوریزدان‌پناه تأکید کرد: باید تمرکز آموزش و خدمات پزشکی دوباره به سلامت مردم معطوف شود و از تجاری‌سازی بیش از حد جلوگیری شود تا کیفیت خدمات و جایگاه حرفه‌ای پزشکان حفظ شود.
سید امیرپاشا طبائیان فوق تخصص گوارش و کبد با اشاره به برنامه‌های آموزشی اخیر گفت: ما ۱۵۹ ارائه علمی در برنامه‌های حضوری برگزار کردیم و همه این فعالیت‌ها در تهران با موفقیت انجام شد. بزرگترین چالش نظام سلامت امروز، عدم تطابق سیاست‌گذاری‌ها با واقعیت‌های اقتصادی و نیازهای بیماران است.
وی افزود: کاهش تعرفه‌ها به‌عنوان راهکار خدمت‌رسانی به مردم کاملاً اشتباه است و باعث کاهش کیفیت خدمات می‌شود. علاوه بر این، گستردگی بیمه‌ها مناسب است، اما عمق پوشش‌دهی آنها ناکافی است. اصلاح این پوشش‌ها می‌تواند شرایط کاری پزشکان را بهبود بخشد و فرصت بازگشت شغلی برای بیش از ۳۰ هزار پزشک فراهم کند.
طبائیان تأکید کرد: هر معضلی در جامعه را که بررسی کنیم، بدون برنامه‌ریزی دقیق و اصلاح نظام بیمه‌ای و تعرفه‌ها، مشکلات حل نخواهد شد. سیاست‌گذاران باید با نگاه علمی و داده‌محور تصمیم‌گیری کنند تا هم مردم و هم پزشکان از خدمات بهینه بهره‌مند شوند.
